The Everything Store

“The Everything Store” bazohet në krijimin e një librarie në internet aq të madhe sa lumi më i gjatë në botë

Kur interneti filloi të tregojë potencialin e tij në 1994, një nga kompanitë më sipërmarrëse në Wall Street, DE Shaw (i njohur si DESCO), vendosi të përqendrohej në atë sektor dhe zgjodhi Jeff Bezos, atëherë nënkryetar i kompanisë, për të udhëhequr aktivitetet.

I njohur për intuitat e tij dhe i vendosur për të mësuar nga çdokush, Bezos ishte njeriu i duhur: i saktë, i disiplinuar dhe analitik.

Projekti fillestar ishte fare i thjeshtë: të hapej një “dyqan gjithçkaje” në internet, për të krijuar një kompani në internet që do të vepronte si një ndërmjetës midis klientëve dhe prodhuesve të çdo malli, kudo në botë.

Ndër tiparet kyç, ajo e lejimit të blerësve që të lënë komentet e tyre personale mbi produktet.

Lindi nevoja të zgjidhej një kategori mallrash për nisjen e dyqanit, dhe Bezos u përqëndrua te librat mbi bazën e një analize të saktë: duke blerë një libër, klientët dinë se çfarë të presin, konkurrentët janë të paktë dhe titujt janë miliona.

Ai ishte aq i sigurt për intuitën e tij saqë vendosi të largohej nga DESCO dhe, pasi rekrutoi miq dhe programues, doli më vetë.

Kompania ka lindur në Seattle, për më shumë se një arsye: qyteti kishte një reputacion si një inkubator i shkëlqyeshëm i teknologjisë dhe shteti i Uashingtonit, i cili ka një popullsi relativisht të vogël, do të kishte kërkuar taksë shitjeje më të ulët.

Nuk kishte shumë para.  Buxheti ishte minimal, 10.000 dollarë të thata, 84.000 dollarë kredi bankare, disa mijëra të investuara nga ai që do të bëhej partneri kryesor Shel Kaphan, plus 100.000 dollarë nga prindërit e Bezos.

Emri i parë që zgjodhën për platformën ishte Cadabra Inc. i cili u braktis shumë shpejt sepse sidomos në telefon, kishte një ngjashmëri me fjalën kufomë.

U regjistrua domain-i i Relentless.com, “i papërkulshëm”, por Bezos gjeti fjalën e përsosur në fjalor, të miratuar në fund të Tetorit 1994: Amazon, emri i lumit më të madh në Tokë, do të ishte gjithashtu ai i librarisë më të madhe në botë.

Një nga pengesat e para për t’u kapërcyer ishte vëllimi i ulët i shitjeve: shpërndarësit normalisht u kërkojnë shitësve që të porosisin të paktën dhjetë libra në të njëjtën kohë, por Amazon sigurisht nuk kishte porosi kaq të mëdha.

Strategjia ishte që të porosisnin çdo herë, së bashku me titullin e dëshiruar, nëntë kopje të një libri të çuditshëm mbi likenet që biblioteka kishte në katalog, por që nuk kishte në magazinë.

Libri arrinte me një shënim të bashkangjitur: “Më vjen keq, por nuk e kemi në dispozicion librin mbi likenet”.

Hapi tjetër ishte zbatimi i një teknike për të mbledhur komente, të zhvilluara nga miku dhe kolegu Shel Kaphan gjatë një fundjave.

Bezos ishte i sigurt se ndërsa numri i komenteve të shkruara nga vetë lexuesit rritej, numri i klientëve të gatshëm të besonin në librarinë e tij në internet do të rritej.

Mos filtrimi i mendimeve negative ishte lëvizja fituese, Bezos ishte i sigurt për intuitën e tij: “Nuk bëjmë para kur shesim gjëra. I bëjmë, kur ndihmojmë klientët të zgjedhin se çfarë të blejnë”- tha ai. Kishte të drejtë.

Ekipi i fondacionit nuk është i aftë për t’u rritur, Bezos ndryshon gjithçka, madje edhe Kaphan

Pavarësisht se Bezos e quan “personi më i rëndësishëm në historinë e Amazon.com”, menjëherë pasi kompania filloi punën, Kaphan dhe kolegë të tjerë të hershëm u mënjanuan.

U deshën vite, por përfundimisht themeluesi i largoi të gjithë nga dhoma e kontrollit.

Kohët për aventura kishin mbaruar. Ata u zëvendësuan nga një grup me më shumë përvojë, dhe gjithashtu u bë e qartë se Amazon kishte vetëm një prind.

Për Kaphan, ishte “tradhtia e një besimi të shenjtë”, një nga zhgënjimet më të mëdha të gjithë jetës së tij.

Amerikanët janë lexues të këqij, por i dashurojnë dërgesat me postë; mundësia lind nga problemi dhe kështu lindi “dyqani i gjithçkaje”

Në fillim të vitit 1998, ekzekutivi i marketingut i Amazon, Mark Breier paraqiti një sondazh sipas të cilit një shumicë e konsiderueshme e konsumatorëve nuk e përdornin platformën dhe as nuk do ta bënin kurrë për një arsye shumë të thjeshtë, blenin shumë pak libra.

Bezos reagoi duke kërkuar të krijojë një ekip të aftë që të gjenin sende të cilat mund të ruheshin në sasi të mëdha.

Mallra që kishin dy karakteristika, të vështira për t’u gjetur në dyqanet fizike dhe që dërgoheshin lehtësisht me postë.

Strategjia ishte që të shfrytëzohej maksimalisht aftësia e Internetit për të siguruar një përzgjedhje shumë më të gjerë të produkteve sesa ajo që ofrojnë dyqanet tradicionale.

U vendos që të zgjerohej përmes muzikës dhe DVD-ve. Motoja e faqes u ndryshua nga “libraria më e madhe në Tokë” në “Libra, muzikë dhe më shumë”, për t’u bërë së shpejti “Asortimenti më i Madh në Tokë, Dyqani i Çdo gjëje” .

Nevoja e parë me të cilën duhet të përballeshin ishte rritja e likuiditetit.

Për të mbledhur më shumë kapital, kompania mblodhi 326 milion dollarë duke ofruar bono dhe në shkurtin vijues, 1.25 miliard dollarë në ofertën më të madhe të borxhit të konvertueshëm të periudhës.

Shitjet shkuan shkëlqyeshëm. Investitorët, të magjepsur nga gjithçka që kishte të bënte me internetin, u rreshtuan për të blerë bono.

Që atëherë dhe për dy vitet e ardhshme, flluska dot-com (ndërmarrjet që veprojnë vetëm online) do të rritej.

T’i thjeshtojmë punën klientit për të përmirësuar rezultatet e kompanisë. Receta e suksesit është procesi me 1klikim

Për themeluesin e saj, misioni i Amazon është të kontribuojë në ngritjen e nivelit të cilësisë së produkteve në të gjithë sektorët dhe në botë, duke e bërë kështu shërbimin ndaj klientit gjithnjë e më të kënaqshëm.

Një nga idetë më novatore është zëvendësimi i listës së 100 produkteve më të shitura me një listë që vazhdon në pafundësi, në mënyrë që t’u jepet prodhuesve një ide e qartë se si po shkojnë shitjet.

Shërbimi, i quajtur Amazon Sales Rank, parashikon që niveli të azhornohet me çdo porosi të re. Në të njëjtën kohë, Amazon aplikon për patentë mbi blerjen me “1 klikim”.

Për të thjeshtuar procesin e blerjes sa më shumë që të jetë e mundur, sistemi ngarkon paraprakisht detajet e kartës së kreditit dhe adresën e preferuar të transportit, duke lejuar blerjen me anë të klikimit të një butoni të vetëm.

Në fillim të mijëvjeçarit të ri, shpërthen flluska e biznesit dot-com, por Amazon vazhdon.

Bezos bën një seri ndryshimesh të mëdha. Gurët e themelit të kompanisë janë mbajtja çmimeve të ulëta, ripunimi i reklamave, zbutja e kostove dhe problemeve të postës. Si rezultat, kompania është një nga të paktat që mbijeton.

2005: Ardhja e Google e detyron Bezos të bëhet sipërmarrës IT, të vrasë biznesin e tij të parë dhe të projektojë Kindles

10 vjet pas lindjes së Amazon, ardhja e Google krijon një sfidë të re.

Blerësit e mundshëm, në vend që të kërkojnë produkte direkt në Amazon, mund të kërkojnë në Google, duke e bërë atë një ndërmjetës të padëshiruar si për Amazon ashtu edhe për konkurrentin e tij më të madh, eBay.

Në luftë për të dalë në rezultatet kryesore, të dy po paguanin taksën e shitjeve te Google. Amazon shpiku një nga sistemet e para të kërkimit automatik për reklamat e orientuara drejt blerjes: Urubamba, emëruar pas një dege të lumit Amazon.

Megjithatë Bezos nuk donte ta ndihmonte Google-in që të zhvillonte mjete nga të cilat mund të përfitonin edhe rivalët e tij, kështu që vendosi të bëhej sipërmarrës IT, duke hequr nga vetja emërtimin e shitësit me pakicë dhe duke zgjeruar rrjetin e tij.

Bezos dhe drejtuesit e tij lexuan dhe diskutuan së bashku rreth një momenti historik në literaturën e biznesit: “Dilema e Inovatorit”, nga profesori i Harvardit Clayton Christensen.

Në ese thuhet se kompanitë e mëdha dështojnë për shkak të ngurrimit për të përqafuar tregjet e reja sepse ato janë larg traditës së tyre. Për të kapërcyer këtë dilemë, kompania duhet të vrasë biznesin e saj. Në rastin e Amazon, qëllimi ishte të eliminonte të gjithë shitësit fizikë të librave; dhe duhej ta bënte shpejt, para se ta bënte dikush tjetër.

Kështu lindi projekti “Lab126”, shumë sekret deri në debutimin e tij: Kindle.

Falë këtij ndryshimi mendor, hedhja e një produkti absolutisht novator në treg dhe disa blerje të mira – të tilla si Zappos, shitësi më i madh i këpucëve në internet – Amazon kaloi krizën e vitit 2008 dhe vazhdon të tregtojë mallrat dhe shërbimet më të fundit, duke ecur përpara e pandalshme dhe pa kufij.

Njësoj si themeluesi i saj.