The Coming Plague

Armiqtë e vërtetë të njeriut janë mikroorganizmat si viruset dhe bakteret

Viruset, si bakteret ose kërpudhat, janë pjesë e botës. Ata janë mikroorganizma që jetojnë sipas ekosistemit të tyre. Ekziston një ndryshim midis viruseve dhe baktereve. Viruset janë jashtëzakonisht të vegjël dhe mund të shihen vetëm nën një mikroskop. Bakteret, nga ana tjetër, janë më të mëdha. Të dy kanë qenë dhe janë ende një kërcënim për njerëzimin.

Janë pjesë e bashkësisë së baktereve, për shembull, stafilokokët dhe streptokoket, për të cilët u gjet një kurë në 1928, me penicilinë nga Alexander Fleming. I njohur edhe si ilaçi i mrekullisë, ai është përfshirë në protokollet e kujdesit spitalor që nga viti 1944. Sot, bakteret trajtohen me antibiotikë.

Viruset, nga ana tjetër, përfshijnë të gjithë ata mikroorganizma si virusi Herpes Zoster, virusi Ebola ose HIV, për të cilët antibiotikët janë të paefektshëm. Viruset shpesh mbeten në trup për vite me radhë, fshihen ose bashkohen me qelizat e sistemit imunitar, madje edhe pas ca kohësh mund të shfaqen përsëri.

Ashtu si njerëzit evoluojnë, mikroorganizmat gjithashtu ndryshojnë dhe përshtaten me kushtet në të cilat gjenden. Kjo është arsyeja pse asgjë nuk mund t’i mposhtë viruset, as në të ardhmen. Ata janë armiqtë e vërtetë të njeriut. Ato nuk u zhdukën kur njeriu shpiku vaksina, ilaçe ose antibiotikë. Ato kanë rezistuar duke u përshtatur dhe nuk do të largohen thjesht sepse njeriu ka vendosur që viruset të mos ekzistojnë. Në të vërtetë, sfida për njeriun mbetet e hapur, viruset do të jenë gjithmonë aty dhe do të lindin të reja.

Problemi ekziston kur virusi kalon nga kafshët te njerëzit

Viruset janë të pranishëm në botë. Jo të gjithë janë të dëmshëm, shumë prej tyresh janë të lidhur me botën e kafshëve dhe nuk shkaktojnë dëme të mëdha. Të tjerët, nga ana tjetër, janë vdekjeprurës, të aftë të shuajnë një numër të madh kafshësh në një kohë të shkurtër. Problemi lind kur virusi kalon tek njerëzit.

Organizmi njerëzor, ose më mirë sistemi imunitar, nuk është gjithmonë në gjendje të menaxhojë pushtimin e këtyre mysafirëve të vegjël dhe njeriu e gjen veten të luftojë kundër një armiku të padukshëm, për të cilin ai shpesh nuk di asgjë, madje as emrin.

Ajo që favorizoi përhapjen e një virusi nga kafshët te njerëzit ishte ndryshimi në kontekstin mjedisor. Për shembull, shpyllëzimi ka zgjeruar kufijtë e banuar nga njerëzit, kontakti i ngushtë midis njerëzve dhe kafshëve të infektuara është një tjetër shkak i mundshëm. Në fund të fundit, viruset përpiqen ta mbajnë veten gjallë pikërisht si njerëzit duke zbuluar hapësira të reja për të pushtuar.

Për studiuesit dhe kërkuesit, përkapja e mekanizmave që fshihen pas përhapjes së epidemive të reja është një punë emocionuese që kërkon përkushtim total, si dhe njohuri e përgatitje të thellë.

Studimi i historisë së epidemive do të thotë rikrijim i historisë së shumë burrave dhe grave që e kanë vënë veten në shërbim të kërkimit. Shkencëtarët të cilët shpesh filluan nga hipoteza të thjeshta, pastaj u shndërruan në teza pas përpjekjeve të shumta dhe eksperimente apo krahasime me studiues të tjerë.

Në fakt, kur virusi kalon nga kafsha te njeriu, është thelbësore të rindërtohet rruga e tij për të kuptuar kur, si dhe në çfarë forme ndodhi kalimi.

Është një proces i gjatë dhe kompleks që ndonjëherë kërkon vite studimi dhe kërkimi për të gjetur përfundimisht një terapi efektive.

Studimet e para mbi viruset. Rasti i virusit Machupo në Kolumbi

Për të kuptuar se sa i thjeshtë mund të jetë një infeksion, mendoni për historinë e virusit Machupo.

Jemi në vitin 1963 në Kolumbi. Pas rasteve të shumta të etheve hemorragjike, disa studiues shkojnë në zonën e San Joaquìn për të studiuar rastin dhe për të kuptuar se çfarë është.

Në fakt, gjysma e popullsisë ishte infektuar me një virus të çuditshëm dhe gjysma e tyre kishte vdekur. Një shkatërrim i vërtetë i popullsisë, një familje kishte humbur 9 nga 11 anëtarë.

Mjekët filluan të intervistojnë të gjithë për të kuptuar shkallën e dëmtimit, për të kuptuar më pas nëse ishte një bakter, virus apo parazit. Ata fillimisht menduan për një virus të bartur nga një insekt, krijuan një laborator për të studiuar të gjithë bartësit e mundshëm dhe vendosën DDT në hyrje për të izoluar laboratorët nga minjtë ose kafshët e tjera.

Ata arritën të marrin leje për të kryer një autopsi mbi një nga viktimat e fundit nga të cilët ata nxorrën virusin, i cili u riprodhua në laborator dhe shkaktoi sëmundjen. Ata panë që ai virus mund të shkatërronte qelizat njerëzore. Me bashkëpunimin e të gjithë popullsisë, ata kapën kafshë të ndryshme të egra, përfshirë një mi i cili urinoi në duart e atij që e kapi. Ai njeri vdiq pas dy javësh.

Fokusi i studimit më pas u zhvendos tek minjtë. Nga 5 minj të kapur, 3 ngordhën dhe 2 u bënë bartës të virusit. Ata e quajtën virusin e ri Machupo, sipas lumit që kalonte nëpër atë zonë. Duke analizuar kafshët, ata zbuluan se virusi ishte i pranishëm në gjak, shpretkë dhe tru në të 5-ta kafshët.

Megjithatë ata ishin akoma të bindur se ishte një insekt i vendosur në qimet e brejtësave. Nuk mund ta imagjinonin se virusi vinte direkt nga minjtë. Një ditë, pothuajse rastësisht, gjetën gjurmë të virusit në urinimin e bresjtësit.

Kështu që bënë një eksperiment interesant. Ata e ndanë qytetin San Joaquìn në dy pjesë. Në njërën gjysmë ata vendosën 500 kurthe miu, në tjetrën asgjë. Brenda një nate, 22 minj u kapën në një shtëpi të vetme. Pas dy javësh, virusi vazhdonte të qarkullonte në zonën pa çarqe dhe ndërkohë kishte ndaluar në zonën me çarq. Kështu, pas dy javësh të tjera vendosën kurthe kudo, duke e ndaluar në këtë mënyrë epideminë.

Midis 1962 dhe 1964 40% e popullsisë u infektua, 10-20% vdiqën.

Studiuesit e kishin identifikuar virusin dhe e kishin kuptuar se nga vinte, por shumë të dhëna ende mungonin. Ata kishin luftuar epideminë duke ndaluar përhapjen e virusit, por ata nuk e kuptuan pse ishte zhvilluar. Arsyeja duhej kërkuar pas në vite.

Gjatë revolucionit të vitit 1952, shumë njerëz e gjetën veten pa punë dhe pa mbështetje. Ata u gjendën të detyruar të pastronin një pjesë të xhunglës në zonën pranë lumit Machupo. Pa e ditur që shkatërruan habitatin normal të minjve të cilët të shtyrë nga nevoja për të kërkuar ushqim të ri, u larguan nga mjedisi i tyre. Minjtë u afruan gjithnjë e më shumë me qytetin San Joaquìn dhe u njohën me një ushqim të ri, misrin.

Natën minjtë pushtuan hambaret e qytetit dhe ndërsa hëngrën, gjithashtu urinuan. Virusi më pas ose thithej, ose gëlltitej, ose merrej përmes plagëve në lëkurë.

Sidoqoftë, studiuesit vunë re një gjë edhe më të çuditshme. Çdo ditë, gratë, ndërsa përgatisnin darkën nisnin të fshinin e të rregullonin por, në këtë mënyrë shpërndanin në ajër pluhurin me urinën e minjve. 

Studiuesit vunë re gjithashtu një gjë tjetër interesante, mungesën e maceve në fshat. Ato kishin ngordhur të gjitha, duke dhënë dritën jeshile për pushtimin e minjve. A kishin ngordhur macet nga virusi apo DDT? Hipoteza e DDT dukej e besueshme. Atëherë bënë një eksperiment tjetër. Morën 12 mace, injektuan virusin në 6 por nuk doli vdekjeprurës dhe DDT në 6 të tjera që ngordhën.

Kishte një fushatë të madhe pro DDT në ato vite për të eleminuar malarjen, por përdorimi i tepërt i DDT në shtëpi kishte prodhuar pluhur helmues dhe macet ishin viktima.

Edhe pse ata arritën të gjejnë origjinën nga e ka origjinën virusi, studiuesit nuk e dinin nëse, kur dhe në çfarë rrethanash virusi Machupo do të rishfaqet.

Mposhtja e një virusi të ri mund të jetë një sfidë e madhe

Ballafaqimi me një virus të ri ka qenë gjithmonë një problem për tu menaxhuar. Megjithatë, problemi, i cili gjithashtu i përket së kaluarës, duket të jetë urgjent në të ardhmen. I ashtuquajturi globalizim i sëmundjes e vendos të gjithë botën në rrezik, sepse çdo person është potencialisht i ekspozuar.

Lëvizja e vazhdueshme e njerëzve dhe gjërave përmes aeroplanëve, anijeve, trenave bën që gjithçka të udhëtojë. Viruset gjithashtu udhëtojnë nga një pjesë e botës në tjetrën, të padukshme derisa të paraqiten në formën e një simptome dhe sëmundjeje. Fatkeqësisht, virusi bëhet i dukshëm vetëm kur është tepër vonë.

Viruset gjithashtu përshtaten dhe ndryshojnë gjatë udhëtimit.

Jo të gjitha vendet janë të afta të studiojnë, analizojnë, izolojnë ose trajtojnë një virus. Megjithatë, arsyeja pse disa viruse veprojnë ndryshe mbetet një mister.
Sidoqoftë, njohuria është thelbësore për të mposhtur, ose të paktën kontrolluar çdo epidemi në zhvillim.

Si funksionon një virus në trupin e njeriut

Për një virus, ndryshe nga një bakter, nuk ka një kurë efektive të bazuar në antibiotikë. Duhet të gjenden ilaçe specifike, antiviralët. Kur një virus hyn në trupin e njeriut, ai mund të sulmojë pjesë të ndryshme të trupit dhe efektet mund të ndryshojnë nga personi në person.

Simptomat e përgjithshme të një infeksioni të vazhdueshëm janë të njohura, të cilat mund të jenë simptoma neurologjike me dridhje dhe humbje të kontrollit të muskujve, ose gjakderdhje të brendshme që çon në arrest kardiak.

Viruset zakonisht veprojnë duke sulmuar organe, mushkëri, zemër ose sistem nervor. Sistemi imunitar nga ana tjetër, përpiqet të sulmojë mysafirin por, jo gjithmonë ia del me sukses. Tek ata njerëz që janë të goditur nga sëmundje të tjera, me sistem imunitar të dobësuar, virusi infiltrohet, kolonizon trupin dhe bëhet i vështirë për t’u çrrënjosur.

Në rastin e virusit HIV për shembull, i cili zhvillon sëmundjen e AIDS-it, virusi mbetet në trup edhe me një ngarkesë të ulët virale.

Rasti i HIV / AIDS si një shembull i një epidemie komplekse që është e vështirë të menaxhohet

Një nga rastet më të diskutuara nga mjekët dhe studiuesit ishte ai që lidhej me HIV/AIDS. Kur ata e zbuluan sëmundjen ishte tashmë shumë vonë sepse ishte përhapur dhe paraqitur veten si një emergjencë botërore.

Kur flasim për HIV/AIDS nënkuptojmë sëmundjen e shkaktuar nga virusi HIV. HIV është një akronim dhe qëndron për Human Immunodeficiency Virus, i cili është virusi që sulmon qelizat e bardha të gjakut të sistemit imunitar. HIV dobëson sistemin imunitar derisa trupi të jetë i pambrojtur dhe i dobësuar. Akronimi AIDS (SIDA) është Acquired Immune Deficiency Sindrome dhe përcakton fazën e avancuar të infeksionit, për të cilën trupi nuk është më në gjendje të mbrojë veten kundër viruseve, baktereve, kërpudhave dhe tumoreve.

Rasti i parë i njohur me AIDS daton në vitin 1981 në Kaliforni në “Qendrën për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC)” ndërsa identifikimi i virusit HIV daton në vitin 1983. Falë këtij zbulimi ishte e mundur të zgjidheshin shumë raste të tjera misterioze të së kaluarës Sëmundja ishte shfaqur përmes karakteristikave të sakta për të cilat ishte e mundur të arrihej në përcaktimin e saj duke analizuar disa raste të tumorit (sarkoma e Kaposi) ose pneumocistozës.

Origjina e saktë e virusit HIV nuk dihet mirë, kur dhe si u shfaq për herë të parë, mendohet se virusi erdhi tek njerëzit nga majmunët dhe se rastet e para u zhvilluan në Afrikën perëndimore-qendrore gjatë viteve Pesëdhjetë.

Nga mesi i viteve 1970, HIV ishte përhapur në të gjithë botën dhe deri në vitet 1980 tashmë 100,000 njerëz në të gjithë botën ishin të sëmurë.

Infeksioni ishte zhvilluar midis homoseksualëve, të cilët ishin shumë seksualisht aktivë në atë kohë. Shumë raportuan se kishin pasur rreth 500 partnerë të ndryshëm në një vit, duke rritur në mënyrë efektive mundësinë për të infektuar dhe për t’u infektuar.

Meqenëse SIDA ka tre faza, faza e infeksionit akut, faza e heshtur e sëmundjes dhe vetëm në fund shfaqja e sëmundjes, virusi ka udhëtuar nëpër popullsi në heshtje për vite me radhë. Shumë u infektuan pa e ditur dhe kuptuan se ishin të sëmurë shumë vonë.

Mësimi i SIDA-s ka qenë i rëndësishëm dhe aktual. Sa më shumë që shkojmë drejt një bote të globalizuar, aq më shumë vëmendje duhet kushtuar. Të njohësh sëmundjet paraprakisht do të thotë të shpëtosh botën nga pandemitë e mundshme.

Megjithëse zbulimi i sëmundjes u bë në SHBA, në një gjendje shumë aktive në kërkimin dhe klasifikimin e sëmundjeve, përgjigja ndaj urgjencës së HIV në 1981 ishte e ngadaltë. Deri në vitin 1993, epidemia kishte arritur në 1.5 milion amerikanë, me një vdekshmëri prej 100%.
Sot SIDA është nën kontroll edhe në mungesë të një vaksine. Ekzistojnë ilaçe specifike anti-retrovirale që ndalojnë rrjedhën e sëmundjes. Ju mund të jetoni me AIDS për vite me rradhë. Megjithatë, e vetmja zgjidhje mbetet parandalimi.

Njeriu është përgjegjës për përhapjen e epidemive të reja

Njeriu ka një përgjegjësi të madhe në përhapjen dhe kontrollin e sëmundjeve.

Shumica e viruseve përhapen nga kafshët te njerëzit. Ashtu si në rastin e virusit Machupo, këto janë procese adaptimi.

Prandaj përgjegjësia e njeriut është e madhe sepse njeriu, duke menduar se është gjithmonë zot i tokës, nuk kujdeset për gjendjen e natyrës dhe ndjek qëllimet e tij. Shkatërron, ndërton pa menduar për pasojat e veprimeve të tij. Njeriu dominon, pa e ditur se është i dominuar.

Por nuk është vetëm kjo.

Njeriu mund të bëjë dëm me mirëbesim, vetë procesi i kërkimit përfshin përpjekje të mira dhe të këqija. Për shembull, rekomandimi i tepërt i antibiotikëve ka krijuar rezistencë ndaj të njëjtit trajtim që duhet t’i mposhte ato. Globalizimi ka qenë i keq për përhapjen e viruseve. Më parë, u deshën vite që një virus të mbërrinte nga njëra anë e botës në tjetrën, tani ditë, madje edhe orë.

Viruset gjejnë terren pjellor te njerëzit, ata kanë një trup për të pushtuar, me ushqim që të mund të rritet dhe të shumohet.

Viruset do të jenë gjithmonë atje dhe njerëzit duhet të mësojnë të jetojnë me viruset

Ashtu si me SIDA-n, kurimi i të cilit është parandalimi, parandalimi duhet të merret parasysh për të gjitha viruset. Detyra më e vështirë i takon njeriut. Është ai që duhet të mësojë të jetojë me viruset.

Edhe pas identifikimit të emrit dhe një kure të mundshme, mund të duhen vite para se të jemi në gjendje të rivendosim një ekuilibër dhe të jetojmë së bashku pa shumë dëme.

Duhen vite për të hulumtuar, vite për të izoluar dhe kuptuar llojin e virusit, vite për të gjetur një kurë ose një vaksinë. Viruset janë grabitqarët tanë.

Politika e vendeve më të forta të botës është kryesisht një oportuniste, e cila mendon sipas sektorëve dhe lë jashtë vendet në zhvillim. Kur dikush mendon për krijimin e vaksinave, ai mendon për vendet e pasura në gjendje t’i blejnë ato në sasi masive, por harron qëllimisht, vendet e varfra që nuk mund të paguajnë. Politika e gabuar peshon shumë dhe njeriu e kupton gabimin kur është tepër vonë.

Njeriu duhet të dëshmojë se është përgjegjës ndaj njerëzimit. Duhet të kujdeset që uji të jetë i pastër për të gjithë dhe që kujdesi mjekësor të jetë i përshtatshëm.

Në fakt, në epokën e globalizimit, nuk është më e mundur të mendosh në sektorë. Vendet e varfra nuk mund të përjashtohen sepse ne të gjithë jemi në të njëjtën botë në lëvizje të vazhdueshme.

Njeriu duhet të merret me mbrojtjen e të drejtave parësore të barabarta për të gjithë, si dhe të ketë ushqim të mjaftueshëm që nënkupton rritjen e shëndetit të të gjithëve. Do të thotë garancia e një standardi minimal shëndetësor edhe për vendet në zhvillim.

Njeriu dhe sëmundja do të udhëtojnë gjithmonë dorë për dore. Sëmundja do të mbetet gjithmonë një sfidë për të luftuar, por natyra është më e paparashikueshme se njeriu. Prandaj, ne duhet të ndërgjegjësohemi për faktin se ne jemi viktima e mundshme dhe jo grabitqari kryesor, në mënyrë që të jemi në gjendje të parandalojmë ardhjen e epidemive të reja.

Është njeriu ai që duhet të ndryshojë, duke njohur rolin e tij themelor në zhvillimin e sëmundjeve të reja.