No Excuses!

Për të qenë të suksesshëm, duhet të lëmë mënjanë justifikimet dhe të fillojmë të marrim përgjegjësinë

Në jetë, shpesh dëgjojmë për njerëz që janë shumë të suksesshëm në një fushë të caktuar në të cilën e dimë se vetë kemi më shumë aftësi dhe përvoja, dhe gjithmonë e njëjta pyetje na shkon në mendje: pse ata dhe jo unë? Dhe ne gjithmonë marrim të njëjtën përgjigje: ne e justifikojmë këtë ndryshim midis suksesit të tyre dhe mungesës sonë duke thënë se ata ishin më me fat, më të pasur ose i njihnin njerëzit e duhur.

Këto përgjigje na bëjnë të ndihemi më mirë, sepse na qetësojnë ankthet, të paktën për një kohë të shkurtër, por gjithsesi janë të gabuara dhe në të vërtetë janë pjesë e problemit. Që në moshë të re, ne jemi mësuar t’ia hedhim fajin dikujt tjetër për gjërat që na ndodhin: kur jemi shumë të vegjël, prindërit tanë kujdesen për të gjitha nevojat tona dhe për këtë arsye nëse jemi të uritur, thyejmë diçka ose nëse na duhet të blejmë një fletore të re për shkollën, dikush do ta bëjë atë për ne. Rrjedhimisht, nëse mbërrijmë në shkollë pa fletoren e re, faji do të jetë i prindërve tanë, jo i yni. Në mënyrë të ngjashme, nëse nuk na pret ushqimi në tavolinë, ne nuk ndihemi drejtpërdrejt përgjegjës.

Natyrisht, është e drejtë (ashtu edhe e këshillueshme) që dikush të kujdeset për një fëmijë derisa të mund të kujdeset për veten e tij, megjithatë kjo lidhje pothuajse mund të mos prishet kurrë dhe shumë të rritur e gjejnë veten duke u rritur pa u ndjerë kurrë plotësisht përgjegjës për atë që ndodh në jetën e tyre. Vetë mekanizmi, i krijuar nga nevoja gjatë fëmijërisë, nuk na lë kurrë, duke rezultuar në faktin që shumë njerëz vazhdojnë të justifikojnë dështimet e tyre duke fajësuar të tjerët: nga këtu vijnë fillimisht justifikimet e ndryshme që lidhen me arsyet e supozuara për të cilat dështojmë. 

Por kjo nuk mund të jetë më larg nga e vërteta: vetëm ne jemi plotësisht përgjegjës për mënyrën se si vazhdon jeta jonë. Nga njëra anë, ky realizim mund të jetë mjaft tronditës, por nga ana tjetër, mund t’ju japë gjithashtu fuqi të pabesueshme mbi jetën tuaj: nëse ne jemi përgjegjës për drejtimin e çdo projekti dhe ideje tonë, kjo do të thotë se ne jemi drejtpërsëdrejti në kontrollin e asaj që ndodh më pas në jetën tonë, dhe se çdo moment – duke përfshirë tani – është koha e duhur për të marrë frenat dhe për të filluar punën për të arritur ëndrrat tona. Prandaj, çelësi për të përmirësuar jetën tuaj është të ndaloni së justifikuari dhe të filloni të veproni. Tani.

Nëse i hedhim një vështrim më të afërt jetës së njerëzve që janë bërë të suksesshëm, zbulojmë se ata të gjithë ndajnë vendosmërinë për të vepruar dhe bëjnë gjithçka në fuqinë e tyre për t’iu afruar objektivave të tyre, pavarësisht nga fusha në të cilën janë përfshirë.

Ju duhet të praktikoni vetëdisiplinën në mënyrë që të ndaloni së bërë justifikime, duke u mësuar të punoni drejt qëllimeve tuaja duke i rezistuar tundimit të kënaqësisë së menjëhershme, dhe kështu të aktivizoni një mekanizëm që do t’ju ndihmojë të rrisni vetëvlerësimin dhe vetëbesimin. Lajmi i mirë është se çdo veprim, nëse përsëritet, bëhet zakon, dhe për këtë arsye kjo funksionon edhe për vetëdisiplinimin: pas një periudhe fillestare të vështirë, gradualisht do ta zbuloni se si të silleni në mënyrën e duhur dhe të merrni përgjegjësi, në vend që të kërkoni justifikime, do të bëhet pjesë e asaj që jeni dhe jeta juaj do të fillojë të përmirësohet në mënyrë drastike.

Vetëdisiplina dhe vetëkontrolli janë mjete vërtet të fuqishme nëse përdoren me potencialin e tyre të plotë, ato mund të ndryshojnë jetën e secilit prej nesh, në çdo mënyrë, nga karakteri ynë dhe jeta jonë personale, punën jonë, marrëdhëniet dhe familjen tonë.

Karakteri është vendimtar për suksesin dhe mund të formësohet përmes kontrollit të zgjedhjeve që bëjmë

Zakonisht mendohet se secili prej nesh lind me tipare të caktuara dhe të pandryshueshme, por nëse thellohemi më thellë në këtë koncept, së shpejti do të zbulojmë se kush jemi sot, dhe karakteri ynë, në fakt është rezultat i një grumbullimi të vendimeve dhe zgjedhjeve që kemi bërë në të kaluarën gjatë rrjedhës së jetës sonë: edhe nëse disa tipare të karakterit janë të lindura, përvojat tona personale në fakt ushtrojnë një ndikim shumë më të madh në formësimin e tyre.

Kjo do të thotë se ne kemi gjithashtu fuqinë për të udhëhequr zhvillimin e karakterit tonë, gjë që ndikon në mënyrën se si njerëzit e tjerë na shohin, dhe rrjedhimisht suksesin tonë personal: në fund të fundit, jo shumë njerëz vlerësojnë një person me një karakter të dobët, të paqëndrueshëm dhe të butë, ndërsa ata me një personalitet të ndershëm, të qartë dhe të këndshëm do të jetë gjithmonë i rrethuar nga miqtë, të njohurit dhe kolegët e punës. Për këtë qëllim, është një ide e mirë që menjëherë të filloni të ushtroni kontroll mbi atë person që jeni, duke e formësuar atë nëpërmjet vetëkontrollit dhe vetëdisiplinës, dhe duke e udhëhequr në drejtim të cilësive të dëshirueshme. 

Ka disa virtyte të mëdha që lidhen me të pasurit një karakteri të mirë që autori sugjeron që t’i kultivoni në veçanti:

• guxim,





• dhembshuri;





• bujari;





• maturi,





• këmbëngulje





• mirëdashësi.

Zhvillimi i këtyre cilësive nuk është i lehtë dhe kërkon një sasi të konsiderueshme vetëkontrolli.

Tre hapat kryesorë për t’i vënë në praktikë janë:

1. studioni virtytet që ju admironi;

2. kërkoni për modele që mund të imitoni;

3. praktikoni vazhdimisht këto virtyte, derisa të bëhen zakon dhe pjesë e karakterit tuaj.   

Një pjesë e të pasurit një karakter të mirë është aftësia për të ditur se si të marrësh përgjegjësi për veprimet, idetë dhe mendimet e tua. Siç e kemi parë tashmë, kjo përfshin të dish se si të heqësh dorë nga justifikimet dhe të shmangësh gjykimin dhe fajësimin e të tjerëve, pasi këto janë tipike për një mentalitet që jo vetëm dobëson karakterin tuaj, por gjithashtu krijon mendime dhe emocione negative tek njerëzit përreth jush dhe përfundon duke prishur imazhin që të tjerët kanë për ju.

Ashtu si çdo aspekt tjetër i jetës suaj, zhvillimi i karakterit tuaj është plotësisht nëduart tuaja dhe mund të formësohet përmes zgjedhjeve tuaja, duke hedhur themelet e suksesit në çdo fushë tjetër të jetës së përditshme.

Vetëdisiplina është baza e suksesit, sepse na lejon të shkëlqejmë dhe të arrijmë qëllimet tona

Karakteri është guri i themelit të një jete të lumtur, sepse çdo formë e suksesit personal fillon prej andej. Megjithatë, ka faktorë të tjerë që mund të kontrollohen menjëherë për t’ju ndihmuar të arrini sukses në çdo fushë të jetës.

Koncepti i suksesit është shumë subjektiv: secili prej nesh ka një përkufizim të ndryshëm të asaj që është suksesi i vërtetë, prandaj së pari duhet të përcaktojmë se çfarë do të thotë për ne personalisht, përpara se të fillojmë të përdorim vetëdisiplinën për të na ndihmuar ta arrijmë atë. E tëra çfarë ju duhet të bëni është të kaloni disa minuta për të vizualizuar jetën tuaj të ardhshme pikërisht ashtu siç do të dëshironit të ishte. 

Ky është një hap themelor, sepse është tepër e vështirë të arrish një qëllim nëse nuk ke ide të qarta se ku dëshiron të shkosh. Mund të jetë gjithashtu e dobishme të shkruani pikat kryesore të jetës suaj ideale, sepse do t’ju lejojë të mbani një pamje të qartë të tyre në mendjen tuaj.

Pasi të keni përcaktuar se çfarë do të thotë për ju fjala sukses, hapat e ardhshëm që duhet të ndërmerrni bëhen papritmas shumë më të qarta: çfarë mungon kur krahasoni situatën tuaj aktuale me jetën që dëshironi të bëni? Dhe, më e rëndësishmja, çfarë mund të bëni sot për ta vënë veten në rrugën e duhur drejt realizimit të ëndrrës suaj të përjetshme? Për shembull, një nga elementët që mungojnë mund të jetë një aftësi specifike, dhe kështu gjëja e parë që duhet të bëni është të regjistroheni në një kurs ose të blini një libër për të studiuar.   

Ndërsa punoni drejt suksesit, nuk duhet të harroni kurrë se nuk mund të lejoni që asnjë dështim gjatë rrugës t’ju dekurajojë, ndërsa nga ana tjetër, duhet të këmbëngulni dhe të tregoni elasticitet, si dhe të jeni gjithmonë të gatshëm për të paguar çmimin e suksesit: ajo gjithmonë vjen në kurriz të diçkaje dhe çdo person që arrin sukses ka qenë i gatshëm ta paguajë atë çmim. Për shembull, kjo mund të nënkuptojë të punoni me orë më të gjata, ose t’i kushtoni vite studimeve tuaja, me përkushtim dhe sakrificë. Çdo person i suksesshëm, edhe ata që ne mendojmë se kanë një avantazh, duhet të paguanin çmimin e suksesit për të arritur jetën që ëndërronin dhe për të shkëlqyer në fushën e tyre.

Përsosmëria personale është një tjetër faktor shumë i rëndësishëm kur bëhet fjalë për suksesin dhe arritjet individuale: ne jemi burimi ynë më i çmuar dhe duhet ta trajtojmë veten si të tillë. Vlera jonë individuale ndërtohet me kalimin e kohës, nëpërmjet përpjekjeve, angazhimit dhe sakrificave, dhe më pas shpërblehet me sukses, qoftë financiar apo personal. Për shembull, aksesi në një punë më të paguar mund të jetë rezultat i një investimi të bërë vite më parë në një kurs studimi në universitet, ose i përditësimit të vazhdueshëm të aftësive tona përmes kurseve, librave dhe podkasteve. Gjëja e rëndësishme është të përdorni vetë-disiplinën tuaj për t’u siguruar që jeni vazhdimisht duke lëvizur dhe përmirësuar, dhe duke rritur vlerën tuaj. Ky është një investim i paçmuar, sepse duke u bërë pasuria juaj më e mirë, do t’i siguroni vetes një të ardhme të ndritshme dhe gjithnjë në zgjerim.

Nëse duam të arrijmë përsosmëri në çdo fushë, ne mund të përdorim vetëdisiplinë për t’u siguruar që po i arrijmë qëllimet tona. Edhe një herë, të marrim një stilolaps dhe letër dhe të shkruajmë objektivat tona kryesore është një mënyrë e shkëlqyer për të rritur shanset për të qenë proaktivë dhe për t’i arritur ato: mbështetja vetëm në kujtesë, shpesh i lë shumë detaje rastësisë dhe siç e kemi thënë tashmë, përvijimi i qëllimeve të qarta, i bën ato të matshme dhe ndihmon për t’ju sjellë më afër arritjes së tyre. Sekreti këtu qëndron në krijimin e një liste të prioriteteve që synoni dhe çfarë duhet të bëni për t’i arritur ato, dhe më pas përdorni vetëdisiplinën për t’u siguruar që të punoni në më të rëndësishmet, ditë pas dite, derisa ato të jenë arritur. Duke qenë se suksesi nuk është gjë tjetër veçse arritja e një sërë objektivash, nëse doni të jeni të suksesshëm, atëherë duhet ta bëni zakonin e përditshëm punën mbi to.

Vetëkontrolli dhe vetëdisiplina do të ndikojnë në karrierën dhe kursimet tuaja

Vetëdisiplina është e rëndësishme në çdo fushë të jetës, por në punë mund t’ju çojë vërtet shumë lart. Përpjekja për të kuptuar avantazhin që kanë njerëzit e aftë për të zbatuar vetëkontroll dhe përpjekje në karrierën e tyre ndaj të tjerëve; Mjafton të mendoni për rregullin 20%, sipas të cilit 20% e njerëzve zotërojnë 80% të pasurisë, dhe rrjedhimisht 80% e popullsisë së botës mbetet me 20% të mbetur. Nëse duam të jemi të lumtur dhe të bëjmë një jetë të përmbushur, synimi ynë duhet të jetë të jemi pjesë e 20% të shoqërisë dhe për ta bërë këtë, duhet të fillojmë menjëherë të lëmë mënjanë justifikimet dhe të marrim frenat e jetës sonë.

Kur analizoni ndryshimin midis njerëzve të suksesshëm dhe të pasuksesshëm në vendin e punës, një faktor që bie menjëherë në sy është se si njerëzit zgjedhin të përdorin kohën e tyre kur janë në punë; punonjësi mesatar në punën e tyre përdor më së shumti bën biseda të vazhdueshme me kolegët, tendenca për pushime sa më të gjata të kafesë ose shfletimi në internet. Prandaj, hapi i parë për të përmirësuar qëndrimin tuaj në vendin e punës nuk është gjë tjetër veçse të ushtroni vetëkontroll dhe të përqendroheni në punën tuaj gjatë gjithë ditës së punës, t’i rezistoni tundimeve dhe shpërqendrimeve të shumta që mund t’ju bëjnë të zvarritni dhe shtyni detyrat tuaja.

Ushtrimi i vetëkontrollit në këto lloj situatash do të sjellë përfitime të jashtëzakonshme me kalimin e kohës: në një zyrë, të gjithë e dinë se kush punon shumë dhe kush jo, dhe ky perceptim rregullon vendimet e kompanisë për investime dhe promovime. Duke u bërë një nga punëtorët më produktivë, ju mund të krijoni një reputacion të madh, i cili me kalimin e kohës mund të çojë në promovime dhe një ndryshim thelbësor në financat dhe karrierën tuaj.

Ushtrimi i vetëdisiplinës mund t’ju ndihmojë gjithashtu të arrini pozicione drejtuese: përkushtimi ndaj punës dhe një reputacion i mirë, kur kombinohen me vetëkontroll dhe karakter të ndërgjegjshëm për vlerat, mund t’ju vendosin në një pozicion të shkëlqyeshëm për t’u bërë lider. Në fund të fundit, një person që nuk di të kontrollojë veten, nuk perceptohet si i përshtatshëm për të udhëhequr një zyrë ose një kompani, ndërsa ata që janë qartazi në sediljen e shoferit të jetës së tyre tashmë demonstrojnë virtytet e tyre si lide. 

Liderët duhet të dinë të vendosin standardet, të jenë model për të gjithë ekipin dhe të demonstrojnë se kanë shtatë cilësitë e duhura për të udhëhequr kompaninë:

1. qartësi;

2. kompetenca;

3. angazhim;

4. aftësia për të njohur dhe menaxhuar kufizimet dhe pengesat;

5. kreativitet;

6. mësimi i vazhdueshëm;

7. qëndrueshmëri.

Edhe nëse nuk jeni në një situatë ku ju duhet të arrini një pozicion drejtues, sepse jeni në krye të një kompanie që keni themeluar, vetëdisiplina dhe vetëkontrolli megjithatë mund t’ju ndihmojnë në rrugën tuaj drejt suksesit profesional.

Një biznes i ri do të kërkojë veçanërisht shumë guxim, këmbëngulje dhe përsosmëri: tregu i sotëm është shumë konkurrues dhe çdo person që dëshiron të krijojë një kompani të re duhet të përgatitet të përmirësohet vazhdimisht dhe ta bëjë këtë shumë shpejt, në mënyrë që të vendoset në një pozicioni ku ata do të jenë gjithmonë ndër zgjedhjet e para të klientëve të tyre.

Për më tepër, kompanitë e reja duhet të sigurojnë që produktet që ofrojnë janë rezultat i një kërkimi gjithëpërfshirës dhe të thelluar, dhe se kompania drejtohet nga një moral i bazuar në këmbëngulje, përkushtim dhe një vëmendje të vazhdueshme për ofrimin e shërbimeve ose mallrave me cilësi të lartë. Vetë-disiplina është edhe një herë një faktor vendimtar sepse krijon një zakon të përsosmërisë dhe vëmendjes ndaj detajeve që do të çojë në produkte ose shërbime me cilësi më të lartë, duke i bërë ato të papërmbajtshme për klientët.

Së fundi, vetëkontrolli në çështjet e parave është gjithashtu një zakon që do t’ju ndihmojë të arrini sukses financiar dhe pasuri. Të mësosh të menaxhosh shpenzimet dhe kursimet, të kufizosh blerjet e detyrueshme dhe të vlerësosh vlerën që mund të sjellë një llogari bankare si një rrjet sigurie financiare, janë të gjitha pjesë thelbësore për të pasur paqe mendore kur drejton një biznes dhe jetën tënde.

Praktikimi i vetëdisiplinës për të krijuar zakone të mira mund të na ndihmojë të jetojmë shëndetshëm, në formë, të lumtur dhe jetë të gjatë

Një jetë e suksesshme dhe e lumtur nuk mund të jetë pa shëndet dhe palestër: pa këto elemente, edhe qëllimet më të mëdha janë të kota.

Me kalimin e kohës, mjekësia dhe shoqëria kanë bërë hapa të mëdhenj përpara, dhe sot jetëgjatësia mesatare është zgjatur në 80 vjet: në shekullin e kaluar, ne kemi arritur të kapërcejmë shumicën e sëmundjeve që morën shumë jetë njerëzish në të kaluarën, si dhe ulën varfërinë dhe kushtet ekstreme të jetesës.

Pavarësisht se nuk kemi kontroll të plotë mbi shëndetin tonë, falë përparimeve të fundit, ne mund të zgjedhim të adoptojmë një mënyrë jetese që do të na ndihmojë të shmangim shkaqet kryesore të vdekjes dhe të gëzojmë një jetë sa më të gjatë. Edhe një herë, çelësi këtu është vetëkontrolli, veçanërisht kur bëhet fjalë për veset dhe zakonet e përditshme të të ngrënit. 

Autori ofron udhëzime specifike në lidhje me mënyrën se si mund të përdorni vetëdisiplinën për të zbatuar zakone të shëndetshme dhe për të bërë një jetë të gjatë: 

• hani lehtë pa lënë mënjanë vaktet;





• shmangni duhanin dhe konsumimin e tepërt të alkoolit;





• qëndroni fizikisht dhe mendërisht aktivë;





• mësoni të merrni kohë pushimi dhe të pushoni;





• flini tetë orë në natë.

Natyrisht, shëndeti personal është i lidhur edhe me aftësinë fizike, e cila na lejon të jetojmë sa më mirë për sa më gjatë, por edhe të dukemi më mirë, duke rritur vetëvlerësimin dhe rrjedhimisht suksesin tonë në jetë.

Edhe fitnesi fizik është i lidhur ngushtë me sasinë e vetëdisiplinës që ne përfshijmë në jetën tonë: të shkuarit në palestër, të ushtroheni në natyrë ose të luani një sport, janë të gjitha zakone që mund të formohen duke bërë një angazhim fillestar që më pas vendosni ta mbani.

Ndonëse mund të duket e vështirë për të humbur peshë dhe për t’u rikthyer në formë, gjithçka që duhet të bëni është të filloni të digjni më shumë kalori sesa konsumoni, gjë që mund të arrihet thjesht duke parë se çfarë hani dhe duke ushtruar për gjysmë ore, disa herë në javë.

Ashtu si me të gjitha zakonet, sa më gjatë të vazhdoni të bëni zgjedhjet e duhura, aq më e lehtë do të jetë të vazhdoni ta bëni këtë. Një mënyrë e shkëlqyeshme për të shmangur zvarritjen kur bëhet fjalë për ushtrimet, është të caktoni kohë në mëngjes, sapo të zgjoheni, në mënyrë që dembelizmi të mos ju pengojë në planet tuaja. Një zgjidhje tjetër e mundshme mund të jetë pagimi i një trajneri personal: të kesh dikë që na pret në palestër dhe duhet të gjejmë justifikime për të mos shkuar, e bën më të vështirë vendosjen për t’iu dorëzuar tundimit për të qëndruar në shtëpi.   

Vetë-disiplina dhe vetëkontrolli përmirësojnë marrëdhëniet familjare dhe na bëjnë miq më të mirë

Një fushë tjetër në të cilën vetëkontrolli dhe vetëdisiplina mund të japin përfitime të mëdha, por shpesh anashkalohen, është ajo e marrëdhënieve ndërpersonale. Qoftë një marrëdhënie romantike, miqësi ose marrëdhënie prind/fëmijë, duhet të ketë një angazhim të vazhdueshëm nga ata që janë të përfshirë që gjithçka të funksionojë dhe që të gjithë të jenë të lumtur.

Shumë njerëz mendojnë se kur dy persona vendosin të kalojnë pjesën tjetër të jetës së bashku, kjo është për shkak se ata ishin të destinuar për njëri-tjetrin, prandaj gjithçka do të shkojë mirë, pa më të voglin mundim, njësoj si një përrallë. Në realitet, kjo ide është plotësisht e gabuar dhe në të vërtetë rrezikon të prishë marrëdhënien mes një çifti. Çdo marrëdhënie, duke përfshirë marrëdhëniet romantike afatgjata, është rezultat i një përpjekjeje të vazhdueshme në emër të atyre që janë të përfshirë për të ruajtur ekuilibrin dhe qetësinë. Për këtë, karakteri dhe vetëkontrolli dallohen si pika të rëndësishme, sepse vetëm duke mbajtur qetësinë, duke ditur të dëgjojmë personin tjetër dhe duke qenë besnik, mund të shpresojmë të jetojmë së bashku për një kohë të gjatë.

Kjo përkthehet edhe në marrëdhënie të tjera familjare dhe është veçanërisht e vërtetë me fëmijët: kur bëheni prindër, duhet të kuptoni se të gjitha veprimet tuaja vëzhgohen dhe ruhen për t’u përdorur si referencë për sjelljen e ardhshme. Shkurtimisht, fëmijët tanë na shikojnë si modele, prandaj ne duhet t’i kushtojmë vëmendje mënyrës se si sillemi, sepse kjo do të ketë një ndikim të qëndrueshëm në jetën e tyre. Prandaj, të jetosh një jetë të moderuar, të mos humbasësh durimin dhe të jesh i qëndrueshëm në mënyrën se si i trajton situatat është një pjesë thelbësore e drejtimit të duhur të të vegjëlve tuaj drejt së ardhmes.

Përveç ofrimit të fëmijëve tuaj me një model të përshtatshëm të shembullit që jepni, ju gjithashtu duhet të përdorni vetëdisiplinën për të bërë sakrifica dhe për të ndryshuar mënyrën se si jetoni jetën tuaj: duhet t’i merrni kohë jetës suaj, për të siguruar që po i kushtoni kohë të mjaftueshme familjes – ky është çmimi që duhet të paguani si prind për të siguruar që jeta juaj dhe ajo e fëmijëve tuaj të jetë e lumtur dhe e përmbushur.

Së fundi, vetëdisiplina dhe vetëkontrolli gjithashtu luajnë një rol të rëndësishëm në miqësi. Ngjashëm me marrëdhëniet romantike, shpesh mendohet se miqësitë fillojnë spontanisht dhe rastësisht kur takohen dy njerëz me mendje të njëjtë. Ndërsa kjo është e vërtetë deri diku, sepse padyshim që kërkohet një shkallë minimale e afinitetit që dy persona të bëhen miq, është gjithashtu e vërtetë që çdo marrëdhënie e vërtetë duhet të bazohet në një angazhim të vazhdueshëm nga të dyja palët.

Në fakt, për të pasur miq, së pari duhet të mësosh të jesh një mik: të kënaqësh të tjerët është një përpjekje aktive, e cila fillon me të ditur se si të dëgjosh, të jesh i këndshëm dhe i sjellshëm dhe të kesh një interes të vërtetë për personin tjetër. Megjithëse njerëzit janë kafshë sociale, jo të gjitha këto sjellje vijnë natyrshëm. Megjithatë, për fat të mirë, ato mund të studiohen dhe mësohen, për shembull, duke menduar për njerëzit e njohur që njohim dhe se si i trajtojnë ata të tjerët dhe si bëjnë miq me ta. Do të zbuloni se ka disa faktorë të zakonshëm që i bëjnë njerëzit miq idealë, duke përfshirë pozitivitetin, ndershmërinë dhe qëndrueshmërinë, të cilat të gjitha janë talente dhe virtyte që mund të praktikohen lehtësisht, me kusht që të mësoheni ta bëni atë me vetëdisiplinë.