Lost and Founder

Zbuloni kodin e mashtrimit të startup-it për të shmangur gabimet më të zakonshme

Ndërtimi i një biznesi është si të luash një lojë video. Hera e parë është e frikshme si ferr; klientët nuk paguajnë, punonjësit largohen, investitorët bëjnë shefin tuaj dhe më pas ju pushojnë. Prandaj, nuk është për t’u habitur kur themeluesit “vdesin” në nivelin e parë.

Autori na thotë se një nga gjërat më të vlefshme që ka mësuar për startup-et është se është e rrezikshme të jesh vetëm; ju dëshironi të keni rreth jush njerëz që e kanë kaluar këtë më parë dhe dëshironi të ndajnë hapur përvojën e tyre me ju. Ky libër trajton çështje për të cilat themeluesit zakonisht nuk flasin: paratë, depresioni, dështimet. E shkroi që të mos përsërisni të njëjtat gabime që ai bëri. Misioni i librit është të ndihmojë përmes anekdotave, statistikave dhe autokritikës së ashpër.

Fishkin nuk është programues dhe kompania e tij nuk ka lindur në Silicon Valley. 

Kur ai filloi, nuk e dinte që mund të drejtohej tek një investitor ku mund të kërkonte para dhe ai kurrë nuk ka punuar në një startup teknologjie. 

Pas disa përpjekjeve dhe gabimeve, hapave të rremë dhe zhgënjimeve, ai u bë CEO i një kompanie të lulëzuar softuerësh të përbërë nga investitorë, punonjës dhe klientë. Që nga viti 2017, kompania e tij Moz ka të ardhura vjetore prej 45 milionë dollarësh. Ata krijojnë softuer për tregtarët që përdorin mjetet e tyre për të ndihmuar faqet e internetit të dalin në krye në motorët e kërkimit SEO (Search Engine Optimization).

Historia e Moz-it nuk është historia e një suksesi miliarda dollarësh brenda natës, por është gjysmë suksesi i Facebook dhe gjysmë dështimi i Secret.

Është e vështirë të adaptosh transparencën, por funksionon

Ka mijëra arsye për të menduar se fshehja e së vërtetës është rruga për të shkuar, por kur

e vërteta ju godet, besimi i ekipit tuaj, audiencës suaj, investitorëve tuaj dhe klientëve tuaj është humbur. 

Transparencë do të thotë të gërmosh thellë për të gjetur dhe ekspozuar atë që të tjerët nuk do ta bënin normalisht. Do të thotë të refuzosh të marrësh një rrugë të qetë, do të thotë të përballesh me bisedën që të trazon stomakun. Do të thotë të flasësh drejtpërdrejt me personin me performancë të dobët, të ndash financat çështjet dhe projeksionet, duke i shpjeguar qartë ekipit tuaj se çfarë ju duhet në gjashtë muaj për të shmangur

të jesh i detyruar të pushosh dikë, kjo do të thotë që të gjithë duhet të dinë se çfarë duan investitorët. 

Në këtë mënyra, shoqëria, mbështetja dhe stimujt e duhur bashkojnë forcat që ne të bëjmë një punë të mirë.

Çdo email duhet të shkruhet dhe çdo bisedë duhet të bëhet sikur të ishte duke rrjedhur. Duhet të jemi krenarë, të mos kemi turp për mënyrën se si komunikojmë, qoftë edhe prapa

dyerve të mbyllura. Transparenca nuk duhet të jetë një taktikë, por një vlerë thelbësore që është vazhdimisht e respektuar.

Disa këshilla për të ndryshuar nga një kompani shërbimesh në një kompani produktesh:

• Filloni me produktin për të cilin mund të këshilloni bazuar në sfondin tuaj; shërbimet që ofroni ju ekspozojnë ndaj problemeve reale që hasin konsumatorët. Përvoja juaj mund të japë informacion rreth dizajnit të një produkti, përmbajtjes, marketingut dhe madje edhe hapave të parë në ndërtimin e një audiencë.

• Krijoni një praktikë të shkallëzueshme që tërheq audiencën tuaj drejt produktit tuaj. Çelësi është të gjeni kanale tërheqëse  të mjaftueshme për të kënaqur audiencën që ju nevojitet tani, klientët që keni tashmë dhe ata që duhet të arrini në të ardhmen, blerësit e produktit.

• Përdorni të ardhurat nga shërbimi për të financuar krijimin dhe testimin e produkteve.

• Mos nxitoni, mos përdorni shumicën e kohës dhe burimeve tuaja për të zhvilluar produktin e ri, ose aventura juaj mund të përfundojë para kohe.

Themeluesit e mëdhenj nuk bëjnë atë që duan, ata materializojnë një vizion

Një tjetër mit që duhet demaskuar është se nëse krijoni një startup, më në fund mund të bëni çfarë ju dashuroni. Përveç nëse pasioni juaj nuk është menaxhimi i njerëzve, trajnimi, punësimi, zhvillimi i vazhdueshëm i tyre, amplifikimi dhe përsëritja e detyrës, së bashku me vlerat e kompanisë; duke qenë CEO i një startup-i nuk do t’ju japë punën që doni. Por do t’ju ofrojë mundësinë për të realizoni vizionin tuaj. Ju do të duhet të rivendosni pasionin tuaj nga “Unë dua të bëj këtë punë” tek “Dua të shoh diçka që kam krijuar, të ndryshoj botën në këtë mënyrë”. Kjo është e vetmja mënyrë që pritjet tuaja do të përputhen me realitetin, dhe disonancën konjitive dhe zhgënjimi për t’u refuzuar nga puna që doni, mund të zhduket.

Tre hapat themelorë për një CEO:

1) Pranoni të vendosni perspektivën tuaj përpara se të bëni atë që doni;

2) Fitoni aftësi përtej sektorit tuaj specifik: strategjia financiare, mbledhja e fondeve, planifikimi i detyrave, burimet njerëzore, zgjidhja e konflikteve, menaxhimi i zyrës, shërbimi ndaj klientit, biznesi dhe dhjetëra funksione të tjera që themeluesit nuk i marrin parasysh në fazën fillestare;

3) Mësoni secilin prej këtyre funksioneve përmes një procesi që bota e startup-eve e quan “përçarje” ose, me fjalë të tjera: duke ecur me dhimbje në një rrugë dështimi, mësimi dhe përsëritjeje.

Puna që një udhëheqës duhet të bëjë për të rritur një organizatë është të gërmojë thellë në çështje, të zgjidhë konfliktet, të çlirojnë njerëzit nga mendësitë apo strukturat që i mbajnë prapa, ndërtojnë vazhdimisht dhe të përsosin shtyllat mbi të cilat operon një kompani.

CEO është një zgjidhës i problemeve; për ata që duan të ndihmojnë të tjerët të zhbllokojnë dhe të bëjnë përparim, mund të jetë një punë shumë shpërblyese.

Kini kujdes kur migroni nga një ide biznesi në tjetrën

Ekziston një ide e luhatshme midis miteve në Silicon Valley, i ashtuquajturi “strumbullar” – që është, migrimi i një ideje biznesi në një ide rrënjësisht të ndryshme. Është një e drejtë themelore që u jepet të gjitha startup-eve, e krijuar për t’ju shfajësuar nga mëkatet e jetës suaj të kaluar dhe gjithashtu ju lejon të kaloni nga Odeo në Twitter, nga Glitch në Slack. Nëse vendimet mbi të cilat bazohet biznesi juaj janë të pamatur, mos u shqetësoni, strumbullari do t’ju shpëtojë. E rëndësishme është të filloni, nuk mund ta dini se çfarë ju pret përpara: do ta zbuloni duke u përpjekur dhe duke dështuar.

Kushtojini vëmendje kësaj ideje. Këshilla e autorit është të shpenzoni kohë duke vlerësuar një rrugë më të mençur.

Kushtojini vëmendje kësaj ideje. Këshilla e autorit është të shpenzoni kohë duke vlerësuar një rrugë më të mençur.

Këtu janë disa sugjerime jokonformiste për zgjedhjen e marketingut dhe idesë suaj:

• Gjeni një treg të vogël ku keni njohuri dhe pasion unik dhe ku dalloheni me vetëm disa risi të bëra.





• Idetë e shkëlqyera dhe produktet e shkëlqyera shpesh lindin nga idetë mediokre. Çelësi është koha (mjaftueshëm për t’i bërë ato të evoluojnë në diçka të jashtëzakonshme) dhe përulësia (për të parë se çfarë nuk shkon dhe për të vazhduar më tej).





• Biznesi juaj do të ketë më shumë gjasa të jetë i suksesshëm nëse tregu që keni zgjedhur ka një kombinim të: a) të paaftës për të evoluar me nevojat e klientit; b) të jesh i mbrojtur nga avantazhet konkurruese që mund të zbulosh; c) duke qenë në fazën fillestare.





• Një kërkim me fjalë kyçe (fjalët dhe frazat më të njohura që njerëzit po kërkojnë në Google) do të zbulojë mundësi të pashfrytëzuara.

Startupet mbajnë bagazhin e përvojave të themeluesve të tyre

Çdo themelues ka një vizion të ndryshëm se cila është pjesa më e vështirë ose më e lehtë e ndërtimit të një kompanie, në varësi të pikave të forta dhe të dobëta që ata kanë.

Mençuria konvencionale sipas së cilës ju duhet të forconi dobësitë tuaja kur punësoni dikë, për të kompensuar mangësitë tuaja duhet të përmbajë tre paralajmërimet e mëposhtme: 

1) Mungesa e njohurive dhe të kuptuarit e thellë të një fushe do të thotë se mund të keni më pak gjasa të rekrutoni talentet e duhura;

2) Dobësia e një themeluesi shpesh shkrihet në ADN-në e kompanisë dhe mund të krijojë borxhe që duhen paguar;

3) Nëse i besoni dikujt për të kapërcyer një dobësi, largimi i tij nga organizata mund të rihapë plagën.

Forca dhe pasioni i themeluesit mund të bëhen forca e kompanisë.

Organizatat e përdorin këtë forcë për të ndërtuar një model biznesi, një strukturë ekipi, një kanal produkti dhe marketingu, që u besojnë këtyre pikave të forta dhe minimizojnë dobësitë. Ne ia bëmë këtë Moz-it me rezultate të shkëlqyera, duke krijuar një komunitet prej qindra mijëra tregtarësh dhe një faqe interneti me miliona vizita mujore që e bënë Moz-in një zë autoritar në këtë sektor.

“Njih veten” nuk është thjesht një frazë tërheqëse, është një parakusht për të dyfishuar forcën dhe për të luftuar dobësitë.

Krijimi i një startup-i mund të mos ju bëjë një njeri të pasur

Të krijosh një startup ose të jesh një nga punonjësit e tij të parë do të thotë të marrësh rreziqe, pagat e kompanive lider në sektorin e teknologjisë janë shumë më të larta. Edhe nëse kompania po ecën mirë dhe vlera e aksioneve tuaja rritet, nuk janë para në dorë; ju nuk mund t’i paguani faturat, as nuk mund ta rrisni rrogën sipas dëshirës tuaj pasi duhet të miratohet nga bordi. Aksionet e një kompanie private janë shumë të vështira për t’u shitur, dhe nëse kjo shitje ndodh ndonjëherë, do të varet nga forcat që janë kryesisht jashtë kontrollit tuaj.

Shpesh harrojmë që startup-et shfaqen pas një kohe të gjatë. Nuk bëhet fjalë për “të investosh katër vjet dhe të bëhesh miliarder”. Ideja për të qenë në gjendje të shtrydhni një karrierë të tërë në disa vite punë dhe të shpërbleheni me para për të, është e çmendur.

Ka arsye të tjera për të filluar një biznes, para së gjithash, liria që ofron një kompani në fazën fillestare, veçanërisht themeluesve, për të përcaktuar se në çfarë të punojnë, si të strukturohet puna, kë të punësojë, kë të mbajë në ekip dhe si çdo punë në organizatën tuaj të funksionojë.

Rrotat e drejtimit të marketingut të qëndrueshëm.

Autorit i pëlqen të përshkruajë kompleksitetin e proceseve të marketingut duke përdorur timonin si metaforë; është një makineri që grumbullon energji rrotulluese nga burime jokonsistente në formën e inercisë.

Le të marrim shembullin e Moz: procesi i krijimit të përmbajtjes, përforcimi i saj përmes disa kanaleve të ndryshme, arritja e audiencës së re falë amplifikimit, kthimi i njerëzve në faqen tonë të internetit; ky është një sistem i fuqishëm që tërheq miliona vizitorë dhe mijëra prova falas të softuerit të ri çdo muaj. Por, ashtu si me një timon, u desh gjithashtu një sasi e madhe energjie për ta bërë atë të funksiononte.

Vlerat e vërteta dhe diversiteti si pikat e forta të startup-eve

Gjashtë vlerat thelbësore të Moz, të përfaqësuara nga akronimi TABAEP, janë: Transparenca, Autenticiteti, Bujaria, Argëtimi, Empatia, Përjashtimi.

Ne i përdorim ato çdo ditë në diskutime rreth përmbajtjes së faqes sonë të internetit, në mënyrat se si lidhemi me komunitetin tonë, në produktet që ndërtojmë, në veprimet e brendshme që bëjmë.

Vlerat thelbësore ofrojnë tre forca organizative të fuqishme unifikuese:

1) një angazhim i përbashkët brenda ekipit;

2) një grup udhëzimesh për të lehtësuar procesin e vendimmarrjes;

3) kriteret e vlerësimit për retrospektivë (analizë e përvojave të kaluara).

Nëse doni rezultate të jashtëzakonshme, nuk duhet ta bazoni procesin tuaj të rekrutimit vetëm në konkurrencë dhe përvojë, por gjithashtu duhet të merrni parasysh vlerat e përbashkëta. Vlerat e vërteta kanë një çmim, ato janë të vështira për t’u pranuar, ato mund të shihen si një pengesë për përfitimin financiar, por ato janë më të rëndësishme sesa të fitosh para.

Vlerat duhet të jenë të qarta, ato nuk janë një kod sekret sjelljeje, ato duhet të funksionojnë si një sistem operativ, duhet të ndikojnë në çdo veprim dhe çdo vendim. Një ekip me një kulturë të përbashkët do të mbizotërojë gjithmonë mbi një ekip që nuk ka një të tillë, sepse vlerat e përbashkëta rrisin mbajtjen, motivimin dhe kohezionin.

Homogjeniteti pengon inovacionin. Në ndjekjen e shkëmbimit të vlerave, duhet të përpiqemi të shmangim gabimin fatal të uniformitetit. Fillesat kanë nevojë për diversitet si në kuptimin sociologjik (etni, moshë, prejardhje, gjini dhe identitet) ashtu edhe në nivelin e përvojës. 

Diversiteti përmirëson perspektivën, ndjeshmërinë dhe kreativitetin.

Duke analizuar vizitorët dhe kanalet e tij të konvertimit, Moz zbuloi se klientët më të mirë dhe më besnikë janë ata që kaluan kohë të konsiderueshme në uebsajt, duke marrë pjesë në komunitet, duke konsumuar burimet arsimore dhe duke testuar mjetet beta. Është e qartë se interesi i Moz-it nuk është të promovojë produktet e saj shumë shpejt, veçanërisht me vizitorët e rinj.

Optimizimi klasik i tubacionit i promovuar nga shumë tregtarë dikton që duhet të nxitoni për të transformuar sa më shumë vizitorë të jetë e mundur në klientë me pagesë dhe se çdo mundësi e humbur është një gabim. Metrikat e Mozs treguan konceptin e kundërt: nëse duam të kemi ndikimin më të mirë afatgjatë në rritjen dhe mbajtjen e klientëve, duhet të jemi të durueshëm. Ne duhet të presim që audienca jonë të jetë gati dhe e përfshirë me ne përpara se t’i shtyjmë ata të abonohen.

Si të ndërtoni një produkt minimal të qëndrueshëm?

Krijoni një version të produktit tuaj që kërkon më pak kohë dhe përpjekje për të verifikuar nëse problemi që po zgjidhni është i rëndësishëm dhe nëse ka klientë të gatshëm për të paguar për zgjidhjen tuaj. Ky koncept i “Produktit Minimal të Zbatueshëm” ju ndihmon të mësoni shpejt. Problemi me PMZ është se, nëse e lëshoni atë në një bazë të madhe klientësh ose në një komuniteti, ju po e lidhni markën tuaj me atë versionin e parë.

Teoria PMZ e autorit zbatohet ndryshe në faza të ndryshme të një organizate: për një kompani fillestare, me pak ndjekës dhe pak pritshmëri, ky model mund të funksionojë shumë mirë.

Nisni diçka sa më shpejt që të jetë e mundur, testoni hipotezat tuaja, mësoni nga audienca juaj e vogël por e pasionuar dhe më pas përsërisni derisa të merrni diçka të jashtëzakonshme. Gjatë rrugës, organizata juaj do të bashkëpunojë me një produkt që po përmirësohet vazhdimisht, dhe kur grupe të mëdha ndikuesish dhe klientësh potencialë të dëgjojnë për ju, ju do të keni produktin e përsosur për t’u perceptuar si një lider dhe novator në industrinë tuaj.

Në të kundërt, nëse tashmë keni ndjekës të shumtë me pritshmëri të mëdha, lëshimi i një PMZ  mund të jetë katastrofik. Nëse tashmë keni arritur një shkallë të caktuar suksesi dhe reputacioni, një produkt i pakënaqshëm mund të dëmtojë reputacionin tuaj në treg.

Në këtë rast, opsioni i duhur për versionin tuaj fillestar publik është PJZ (Produkt i Jashtëzakonshëm i Zbatueshëm).