Finish

Braktisim shumicën e projekteve që fillojmë sepse zbehet entuziazmi 

Shumë prej projekteve që ne ndërmarrim, nga puna tek ato personale, nuk përmbyllen. Shumë shpesh, në fakt, pas një faze të parë energjike dhe të përqendruar, entuziazmi bie dhe ne fillojmë të braktisim synimet tona.

Për shumicën e njerëzve, në fakt, është shumë më e lehtë të merren me fazën fillestare të një projekti, në të cilin paracaktohen qëllimi përfundimtar, metodologjitë, koha dhe të gjitha detajet e tjera.

Megjithatë, pas fazës fillestare, në mënyrë të pashmangshme mbërrin një ngërç, i cili çon, në shumicën e rasteve, në braktisjen e plotë të projektit.

Përse ndodh kjo? Shumë shpesh problemi vjen direkt nga ne: është perfeksionizmi.

Perfeksionizmi na çon në përcaktimin e qëllimeve të pamundura

Të jesh perfeksionist mund të duket si një qasje efiçente. Në fund të fundit, kush nuk do të dëshironte të shkëlqente në atë që bën? Problemi me këtë mendim është se perfeksionizmi na shtyn të bëjmë disa gabime të cilat shpesh çojnë në fundin katastrofik të një projekti.

Para së gjithash, na bën të vendosim qëllime tepër ambicioze. Kur jemi duke përcaktuar një projekt, emocionohemi për fillimin e një aventure të re dhe kjo mund të shtrembërojë perceptimin tonë për atë çka është me të vërtetë e mundur.

Për më tepër, të jesh perfeksionist do të thotë të mos pranosh gabime, të mos tolerosh papërsosmëritë. Megjithatë, gabimet janë një pjesë e rëndësishme e çdo rruge, sepse ato na lejojnë të mësojmë dhe të përmirësohemi, të ripërcaktojmë qëllimet tona në një mënyrë më realiste. Mos pranimi i gabimeve na bën të heqim dorë në momentin kur, në mënyrë të pashmangshme, hasim një të tillë.

Si përfundim, të jesh perfeksionist do të thotë të minimizosh çdo arritje tjetër përveç të përsosurës, duke dhënë ndjesinë e dështimit edhe nëse është bërë përparim.

Duke marrë parasysh këto aspekte, nuk është për t’u habitur fakti që me zor arrijmë të përfundojmë projektet tona.

Dita më e rëndësishme është dita e parë e papërsosur

Ka libra, metoda dhe seminare të panumërta që na mësojnë se sa e rëndësishme është faza e planifikimit dhe fillimit, duke na dhënë këshilla dhe rregulla që duhet të ndjekim për të planifikuar, hartuar, përcaktuar të gjitha hapat që duhet të ndjekim. Megjithatë, sapo të kalojmë fazën fillestare, rrallë mendojmë se si të merremi me problemet e pashmangshme që do të hasim.

Në çdo projekt, dita më e rëndësishme, por edhe më e vështira, nuk është dita e parë, ose e dyta, ose e fundit, por dita e parë e papërsosmërisë.

Për sa kohë që gjithçka shkon siç është planifikuar, jemi të lirë të përqendrohemi në punën që po bëjmë, pa u penguar nga perfeksionizmi ynë. Sidoqoftë sapo të hasim një problem ose një pengesë, fillojmë të dëgjojmë një zë të vogël brenda nesh, që na thotë se po dështojmë, se nuk kemi bërë pikërisht atë që kemi synuar të bëjmë, se nëse nuk mund të bëjmë gjithçka, më mirë ta lëmë fare: ky zë është perfeksionizmi ynë.

Kjo është dita kur shumica e projekteve braktisen. Nëse vendosim të vrapojmë çdo mëngjes, mjafton vetëm një mëngjes ku, për shkak të një sëmundjeje, angazhimi ose për ndonjë arsye tjetër, nuk i përmbahemi programit, që të heqim dorë.

Pikërisht për këtë arsye është dita më e rëndësishme, sepse është dita që rrezikon të kompromentojë të gjithë projektin dhe ajo në të cilën duhet të përpiqemi më shumë për të mos e harruar vijën e finishit.

Si të heshtësh perfeksionizmin

Nuk është e lehtë të heqësh dorë nga ajo pjesë e jona që na shtyn të jemi perfeksionistë. Sidoqoftë, mund të adoptojmë disa strategji që na ndihmojnë të shmangim gabimet me të cilat jemi mësuar. Nëse mund të zhvillojmë një tolerancë ndaj papërsosmërive, do të jemi në gjendje të kryejmë projektet që fillojmë.

Përgjysmimi i qëllimeve mund të na ndihmojë të arrijmë më shumë

Një qëllim ambicioz mund të duket si një ide e mirë fillimisht. Nisja e një projekti me idenë për të bërë gjëra të mëdha mund të na motivojë që të bëjmë të gjitha përpjekjet e mundshme, duke i kushtuar kohë dhe burime. Megjithatë, duke vepruar kështu, kemi një rrezik të madh: nëse nuk arrijmë të përfundojmë rrugën tonë, do të drejtohemi për të minimizuar vlerën e çdo progresi të bërë.

Nëse qëllimi ynë është të lexojmë dy libra në muaj për një vit, por gjatë një periudhe të vështirë nuk arrijmë ta respektojmë këtë shpeshtësi, do të ndiejmë dështimin e qëllimit përfundimtar, pa i dhënë rëndësi gjithsesi asaj që arritëm të përfundonim.

Një strategji që mund të na ndihmojë të përfundojmë një projekt është përgjysmimi i qëllimit tonë përfundimtar. Disa studime tregojnë se duke përdorur këtë qasje produktiviteti ynë rritet.

Sidoqoftë, nuk është gjithmonë e mundur të përgjysmohen objektivat. Ka situata në të cilat objektivi ynë është fiks, siç është një borxh që duhet të shlyhet. Në këto raste, mund të mendojmë si të rrisim kohën që do t’i japim vetes, në mënyrë që gjithsesi të lehtësojmë ngarkesën e stresit.

Duke përdorur si shembull projekte të së kaluarës, ku nuk i kemi arritur qëllimet tona, le të pyesim veten se si do të kishte shkuar nëse nuk do të ishim kaq ambicioz dhe perfeksionist. Le të përpiqemi të pyesim veten se cila është gjëja më e keqe që mund të ndodhte dhe ta krahasojmë atë me mënyrën se si shkuan gjërat në të vërtetë.

Kur qëllimet tona janë ato që na pengojnë të përfundojmë një projekt, ndryshimi i madhësisë së tyre është një alternativë më e mirë se sa braktisja.

T’i kushtojmë kohën tonë vetëm aktiviteteve që e meritojnë atë

Një hap tjetër i gabuar që vjen bashkë me perfeksionizmin është bindja se mund t’i bëjmë të gjitha dhe se mund t’i arrijmë menjëherë.

Nga burimet që kemi në dispozicion, koha është padyshim më e çmuara, sepse nuk ka asnjë mënyrë për ta rritur atë. Për t’i kushtuar më shumë kohë një projekti, duhet t’ia marim diçkaje tjetër. Kjo do të thotë që të jemi të suksesshëm në një gjë, duhet të dështojmë në një tjetër.

Jeta jonë drejtohet nga listat e detyrave dhe ne vazhdojmë të shtojmë afate të reja pa e vrarë mendjen, projekte dhe punë në kalendarët tanë, me bindjen se mund t’ia dalim me pak më shumë përpjekje.

Sidoqoftë, kjo qasje nuk merr parasysh kohën që duhet të heqim nga aktivitetet e tjera dhe në planin afatgjatë rrezikon të na vendosë në një situatë ku nuk kemi më kohë të mjaftueshme për t’i kushtuar ndonjë prej projekteve tona.

Një zgjidhje për këtë problem mund të jetë krijimi i një liste “për të mos u bërë”, e cila është një listë e aktiviteteve të cilave nuk mund t’i kushtojmë kohë. Kjo na bën të pranojmë se disa biznese thjesht nuk e meritojnë kohën dhe vëmendjen tonë.

Kjo listë nuk duhet të jetë diçka përfundimtare. Ajo mund të ndryshojë së bashku me qëllimet tona. Nëse fillojmë një projekt që kërkon një pjesë të madhe të kohës sonë për muajt e ardhshëm, mund të vendosim të lëmë përkohësisht jashtë një aktiviteti tjetër, siç është trajnimi sportiv dhe më pas të rifillojmë më vonë, pasi të ketë mbaruar projekti.

Argëtimi mund të funksionojë në favorin tonë në përfundimin e një detyre

Një bindje tjetër e rrezikshme që vjen nga perfeksionizmi është se nëse nuk lodhemi, atëherë ajo që po bëjmë nuk është vërtet aq e rëndësishme.

Vazhdimisht u nënshtrohemi imazheve të njerëzve që sakrifikojnë jetën e tyre private dhe argëtim në emër të punës. Ne i lartësojmë këto figura, duke admiruar vendimin e tyre. Mbi të gjitha, argëtimi nuk sjell një fitim që mund ta vlerësohet. Por nuk ka pse të jetë kështu.

Zgjedhja e një aktiviteti që ne e shohim të këndshëm ose argëtues natyrshëm na bën ta përjetojmë atë në një mënyrë më pak stresuese dhe kjo na bën më të prirur për të përfunduar atë që kemi filluar.

Zgjidhja është të përqendrohemi në kënaqësinë që do të ndiejmë në arritjen e qëllimit sesa në frikën se çfarë do të ndodhi nëse nuk do ta përfundojmë punën. Nëse duam të humbasim peshë, le të mendojmë se sa e këndshme do të jetë të jemi në gjendje të shkojmë për një vrap në plazh, në vend që të mendojmë se me cilat probleme shëndetësore do të përballemi.

Si të identifikoni pengesat e vetë-imponuara

Shpesh, përsosmëria jonë na çon në vetë-vendosjen e pengesave për të justifikuar mosndjekjen e një qëllimi gjatë gjithë rrugës.

Në disa raste, ne përdorim “vende për t’u fshehur”, ose ndryshe, aktivitete në të cilat strehohemi në mënyrë që të mos kemi nevojë të përballemi me problemin kryesor. Nëse e shohim veten duke parë televizor sa herë që duhet të ulemi për të punuar, do të thotë se kemi krijuar një vend për t’u fshehur, një shpërqendrim.

Një lloj tjetër pengese janë shkaqet fisnike, domethënë justifikimet që mund të duken të tvende për t’u fshehur drejta, por që na japin thjesht një arsye për t’u fshehur pas. Për shembull, nëse vendosim të mos fillojmë një biznes duke thënë se duam të thellojmë njohuritë tona për një temë, por pa iu futur kësaj të fundit, atëherë po përdorim këtë lloj justifikimi.

Mbledhja dhe studimi i të dhënave mund të na çlirojë nga perfeksionizmi

Siç kemi parë, perfeksionizmi shpesh bazohet në paramendime dhe besime që nuk kanë asnjë lloj konfirmimi në realitetin e përditshëm. Mendja jonë është gjithmonë në kërkim të konfirmimit të asaj që ne besojmë dhe kjo luan në favor të anës sonë perfeksioniste. Një pengesë e vogël bëhet shpejt një arsye e mirë për të ndaluar, ndërsa një hap përpara shpesh injorohet.

Mënyra e vetme për t’i shpëtuar këtij mekanizmi është grumbullimi i të dhënave mbi progresin tonë dhe analizimi i tyre për të kuptuar se cila është situata në të vërtetë. Në këtë mënyrë mund të kemi një pamje të situatës të pa ndikuar nga perceptimet tona.

Tre justifikimet më të zakonshme për të mos mbaruar diçka

Secili projekt është i ndryshëm, por ata që kanë vështirësi të përfundojnë atë që nisin, shpesh, përdorin një nga tre justifikimet.

1. Kontrolli mbi atë që ndodh – Përpjekja për të arritur një qëllim përfshin një nivel të caktuar pasigurie, sepse ekziston mundësia që do të dështojmë. Sidoqoftë, nëse nuk përpiqemi, të paktën kemi sigurinë se çfarë do të ndodhë.





2. Sakrifica na bën të admirueshëm – Nëse vendosim të “sakrifikojmë” ëndrrën ose projektin tonë në mënyrë që të mund të bëjmë diçka tjetër, të tjerët do të na shohin si martirë dhe jo si dikush që nuk ka arritur të përfundojë atë që ka filluar.





3. Pritshëri të ulëta – nëse përpiqemi të arrijmë qëllimet, të tjerët do të presin që ne të përpiqemi gjithmonë. Nëse, nga ana tjetër, nuk e përfundojmë kurrë atë që fillojmë,
   surpriza e një arritjeje të papritur do të duket shumë më e mrekullueshme.