Competing in the Age of AI

Të kuptosh risitë dhe përplasjet strategjike është thelbësore për qasjen ndaj revolucionit të inteligjencës artificiale

Çdo ditë, një model i ri ekonomik inovativ zhvillohet para syve tanë, krejtësisht i ndryshëm nga modeli tradicional i biznesit: në thelb të tij është digjitalizimi i çdo aspekti të jetës shoqërore dhe ekonomike të individëve, kompanive dhe shfrytëzimi i fuqisë, rrjeteve të përmirësimit të shpërndarjes së produkteve dhe shërbimeve falë përdorimit të inteligjencës artificiale, të të dhënave të mëdha dhe algoritmeve gjithnjë e më komplekse dhe precize.

Për të kapur mundësitë e biznesit të kësaj epoke reale të ekonomisë botërore, duhet të mësojmë të njohim dinamikën e saj, t’i bëjmë tonat dhe të mbajmë shënim faktin se rrjetet digjitale dhe inteligjenca artificiale po transformojnë biznesin dhe shoqërinë, duke afruar botën analoge me atë digjitale derisa ato të bëhen e njëjta gjë. 

Përdorimi i inteligjencës artificiale në një botë shumë të digjitalizuar nuk është një prirje për t’u injoruar, por një sinjal që duhet kapur në mënyrë që të përgatitemi për ndryshim, veçanërisht në funksion të ndikimit të fortë që do të ketë në konkurrencën midis kompanive. Kur kompanitë me një bazë të fortë digjitale hyjnë në treg dhe konkurrojnë me kompanitë tradicionale, kemi një përplasje strategjike. Kompanitë e tregut të vjetër, të mësuara me dekada suksesesh të marra duke përdorur strategji klasike operacionale, nuk e njohin rrezikun që paraqesin strategjitë e reja digjitale të cilat përshtaten në konkurrencë.

Strategji të reja që, posa të arrihet niveli i të dhënave dhe teknologjive të nevojshme për të vënë në punë makinën e inteligjencës artificiale, nxisin një rritje eksponenciale, duke vënë në rrezik punën dhe ekzistencën e ndërmarrjeve tradicionale. Ekzistojnë shembuj të panumërt të gjigantëve të tregut global që vitet e fundit janë zhdukur sepse nuk kanë ditur të kapin mesazhin e revolucionit digjital. Mjafton të kujtojmë shembujt e Kodak apo Nokia.

Sidoqoftë, rezistenca dhe konkurrimi në një sistem të bazuar në inteligjencën artificiale është e mundur, për sa kohë që jeni gati të përqafoni transformimin rrënjësor që ajo kërkon. Një shembull është Microsoft, i cili ka vendosur të rishpikë vetveten, duke u përqëndruar në mjetin Azure dhe inteligjencën artificiale për të transformuar vetveten në një ofrues të shërbimit cloud. Nga ana tjetër ka kompani që janë bija të digjitalizimit, prodhime të kësaj epoke të re ekonomike, të tilla si Uber, Airbnb ose WeChat, të cilat si të tilla tashmë kanë të gjitha mjetet e duhura për konkurrencë.

Të gjitha këto realitete, qofshin ato ish kompani tradicionale apo kompani të lindura nga mundësitë e krijuara nga tregu digjital, kanë një element të përbashkët: një qasje të re biznesi, bazuar në fuqinë digjitale të shkallës së tyre, fushës dhe mësimit, e cila u jep atyre një rritje eksponenciale dhe pothuajse të pandalshme falë përdorimit të të dhënave, algoritmeve dhe inteligjencave artificiale, duke i bërë ato në të njëjtën kohë jashtëzakonisht të përshkallëzueshme dhe të përshtatshme për zgjerim nëpër fusha të shumta.

Sot është më e rëndësishme se kurrë t’i njohësh të gjitha këto dinamika në mënyrë që të përgatitesh. Biznesi i radhës së cilit mund t’i duhet të adaptojë dhe zbatojë inteligjencën artificiale dhe sistemet virtuale mund të jemi ne.

Sekreti i ndërmarrjeve të reja qëndron në fuqizimin e përshkallëzimit, fushëveprimit dhe të mësuarit

Sipas ekonomisë, të gjitha ndërmarrjet bazohen në vlerë, dhe vlera e tyre formohet nga dy konceptet e një modeli biznesi, domethënë premtimi për krijimin dhe kapjen e vlerës, dhe një model operimi, ose mënyra sesi kompania vazhdon të japë vlera për klientët.

Modeli i biznesit nga ana e tij kombinon dy elementë, përkatësisht të ashtuquajturën propozim vlere, d.m.th. problemin që kompania ofron për të zgjidhur për klientin, dhe kapjen e vlerës d.m.th. si e krijon kompania kthimin ekonomik. Modeli i funksionimit ndahet gjithashtu në faktorë që e bëjnë atë shumë kompleks; mund të themi se objektivi i një modeli operativ është mbledhur në tre qëllime:

1. Të sjellë vlerë në shkallë të gjerë, d.m.th. përcjellja e vlerës në gamën më të gjerë të mundshme te klientët.





2. Të paturit një shtrirje të gjerë, d.m.th. një gamë të larmishme aktivitetesh.





3. Përgjigjja e sfidave falë përdorimit të të mësuarit, d.m.th. të qënit i aftë për përmirësim të vazhdueshëm falë studimit të performancës me kalimin e kohës, duke zhvilluar produkte dhe shërbime gjithnjë të reja.

Këto baza të çdo kompanie tradicionale janë akoma të pranishme në kompanitë e reja, por në një mënyrë revolucionare: sistemet operative digjitale i bëjnë elementët e propozimit të vlerës dhe kapjen e vlerës më likuide dhe eksperimentale, duke kapërcyer ndërlikimet që krijohen tradicionalisht nga zgjerimi i tre faktorëve kyç për modelin operacional duke hequr pengesën e punës njerëzore, dhe gjithashtu duke shkaktuar rritje shumë më të shpejtë në shkallë, fushëveprim dhe mësim duke përdorur inteligjencën artificiale për optimizimin e të dhënave.

Një shembull shumë i qartë i kësaj lloj kompanie në veprim është Ant Financial dhe ekosistemi i saj i shërbimeve i lindur pas blerjes së Alipay: kompania kineze, e themeluar në 2014, e përshkallëzoi në mënyrë ekstreme numrin e shërbimeve të saj, duke filluar nga ato financiare të pagesave virtuale, huatë dhe investimet, për të vazhduar më pas në fushat më të larmishme të gazetës, duke u bërë në të gjitha aspektet një gjigant në botën Fintech në më pak se dhjetë vjet.

Sekreti i Ant Financial gjendet pikërisht në përmirësimin e modelit plotësisht digjital të funksioneve. Kjo ka bërë të mundur jo vetëm rritjen e vlerës së shërbimeve të ofruara, por edhe diferencimin e tyre në fushëveprim, duke arritur në zona të gazetës që më parë ishin të paimagjinueshme për një kompani të vetme dhe vazhdoi rritjen marramendëse falë shpejtësisë së të mësuarit, e arritur kjo, nga përdorimi i algoritmeve dhe sistemeve digjitale, të cilat marrin të dhënat e audiencës në rritje të platformës dhe i ripunojnë ato për të ofruar shërbime gjithnjë e më interesante, të rëndësishme, të shpejta dhe të dobishme.

Falë këtij sistemi, në 2019 Ant Financial kontrollonte 54% të tregut kinez të pagesave mobile dhe mburrej me 700 milion përdorues, të menaxhuar nga vetëm 100,000 punonjës.

Siç tregohet nga shembulli i Ant Financial, modeli i ri operativ digjital vepron në disa fronte:

• Ju lejon të hiqni pengesat e ndërveprimit njerëzor nga operacionet e biznesit, duke riorganizuar mirë proceset.





• Krijon modele modulesh të funksioneve, të cilat mund të përdoren shumë herë për të sjellë vlerë në pjesë të ndryshme të ndërmarrjes; këto modele janë të përshkallëzueshme dhe ndihmojnë kompaninë të zgjerojë shtrirjen e saj





• Rrit të mësuarit e biznesit në fushën dhe shpejtësinë, duke lejuar kompaninë të zgjerohet në produkte dhe shërbime të ndryshme më shpejt dhe në mënyrë efektive.





• Madhësia e vetë kompanisë zvogëlohet, prandaj pakësohen edhe burokracitë e nevojshme për operacionet.

Koncepti i fabrikës së AI dhe mekanizmat e tij revolucionarë

Në të kaluarën, i gjithë prodhimi kryhej në një shkallë artizanale. Më pas erdhi Revolucioni Industrial, i cili transformoi ekonominë falë zbatimit të një metode prodhimi të përshkallëzuar dhe të përsëritshëm, por mbi të gjitha me kosto të ulët.

Mund të themi se një revolucion i përmasave të ngjashme po lëshohet në duart e digjitalizimit dhe përdorimit të inteligjencës artificiale. Nëse rezultati i Revolucionit Industrial ishin fabrikat, ai i revolucionit të sotëm mund të jetë fabrika e AI, bazuar në inteligjencën artificiale.

Në mënyrë të ngjashme, nëse Revolucioni Industrial kishte përmbysur ekonominë duke zbatuar metoda të prodhimit në masë, fabrika e AI merr të njëjtat metoda dhe i përkthen ato në të dhëna, duke formuar qendrën pulsuese të sistemit operativ të kompanive digjitale.

Fabrika e UA në fakt bazohet në shfrytëzimin rrethor të sasive të mëdha të të dhënave të mbledhura, të organizuara dhe të përdorura për përmirësimin e vazhdueshëm të kompanive, në një rreth të virtytshëm të mbledhjes së të dhënave, analizave dhe përfshirjes së përdoruesve.

Mund ta imagjinojmë të përbërë nga katër elementë kryesorë:

1. Tubacioni i të dhënave, i cili është pjesë e procesit në të cilin të dhënat grumbullohen, organizohen dhe përgatiten për përdorim.





2. Algoritmi, pra bashkësia e rregullave që ndjek makineria për të përdorur të dhëna në zgjidhjen e problemeve komplekse, marrjen e parashikimeve ose marrjen e vendimeve. Ekzistojnë tre lloje të algoritmit bazuar në llojin e të mësuarit:
   
   
   
   1. Algoritme të nxënies automatike të mbikëqyrur, pranë sjelljes njerëzore në parashikimin e një rezultati, të testuar përgjithësisht përmes trajnimit dhe vlerësimit në një grup specifik të etiketuar të të dhënave.
   
   
   
   
   
   2. Algoritme të nxënies automatike të pambikëqyrur, të përdorura për të zbuluar të dhëna, zgjidhje ose parashikime që nuk janë shumë të dukshme për një njeri.
   
   
   
   
   
   3. Algoritme të nxënies përforcuese, të cilat përmes analizës së të dhënave korrigjojnë operacionet dhe performancat.
   
   
   
   





3. Platforma e eksperimentimit, e cila është hapësira bazë në të cilën fabrika e AI mund të kryejë të gjitha testet e vlefshmërisë që ofrojnë themelet shkencore për vendimet që merren bazuar në analizën e të dhënave.





4. Infrastruktura e softuerit, pra sistemi kompjuterik që përmban të gjithë elementët e tjerë.

Një shembull klasik i një fabrike AI është Netflix, platforma Streaming për filma dhe seri televizive që e ka bërë inteligjencën artificiale pikën e saj të fortë. Pikërisht nëpërmjet studimit të sasisë së jashtëzakonshme të të dhënave që platforma merr nga përdoruesit e saj çdo ditë Netflix, arrin të japë propozimin e tij me vlerë, i cili është personalizimi ekstrem i profilit bazuar në shijet e vetë përdoruesit. Jo vetëm kaq, Netflix gjithashtu përdor algoritme të fuqishëm të studimit të të dhënave për të kuptuar se cilët janë prodhimet e radhës të filmave dhe serive që do të financohen, duke u zgjeruar në mënyrë efektive në një fushë të re të veprimit.

Njihni problemet e arkitekturës tradicionale të biznesit për t’i kapërcyer ato dhe për të konkurruar në tregun e ri digjital

Kompanitë tradicionale kanë dy probleme të qënësishme në modelin e tyre operativ: të ashtuquajturën inerci arkitektonike, inerci që fshihet në procesin e forcimit të rutinave dhe e bën të vështirë ndryshimin dhe evolucionin, dhe struktura operative e silos, që është arkitektura organizative e bazuar në modele të veçanta të funksionimit për secilin produkt ose shërbim të ofruar.

Kompanitë e reja të bazuara në inteligjencën artificiale dhe modelin e tyre digjital të funksionimit zgjidhin këto dy probleme, duke revolucionarizuar arkitekturën tradicionale të kompanisë dhe duke e shndërruar atë në një strukturë të re të shpejtë dhe të gjithanshme, të përshtatshme për rritje të madhe në të tre elementet e shkallëzimit, fushës dhe nxënies.

Baza e kësaj arkitekture të re është ajo e fabrikës AI, d.m.th hyrjet e të dhënave, teknologjia e softuerit dhe algoritmet, të gjitha të zhvilluara nga ekipe të vogla zhvilluesish, të shkathët (të ashtuquajtur skuadra dy picash të Amazonit, d.m.th. grupe të përbëra nga një numër aq i vogël i njerëzish sa mund të ushqehen me dy pica), të cilët gjithashtu krijojnë një numër agjentësh digjitalë.

Agjentët digjitalë janë homologu i agjentëve njerëzorë IT, por ata mund të përpunojnë udhëzime dhe të dhëna potencialisht të pafundme, komplekse dhe me kosto zero. Për më tepër, agjentët digjitalë mund të lidhen lehtësisht me aktivitetin e agjentëve të tjerë, me një numër të lartë kombinimesh të mundshme, duke qëne se modelet e funksionimit digjital nxisin modularitetin dhe ripërdorimin e programeve shpesh me burim të hapur.

Një shembull i një modeli operativ digjital praktikisht të përsosur dhe arkitekturës së re organizative është ai i zbatuar nga Amazon, e cila ka vendosur të digjitalizojë të gjitha proceset e saj, duke shkuar përtej organizimit fillestar të silos dhe duke revolucionarizuar plotësisht kompaninë. Një zgjedhje që e bëri kompaninë gjigantin digjital të blerjeve që ne të gjithë e njohim sot.

Pesë parimet e transformimit për t’u bërë një kompani e ngritur mbi Intelligjencën Artificiale

Kalimi nga një kompani tradicionale në një kompani të bazuar në inteligjencën artificiale nuk është i lehtë, sepse është një transformim që prek çdo nivel të kompanisë, duke filluar nga bërthama e kompanisë për të arritur në personalitetin e saj dhe organizimin e brendshëm.

Një shembull shumë i fuqishëm i këtij ndryshimi dhe vështirësive që mund të sjellë është ai i Microsoft, në tranzicionin e tij nga një krijues biznesi i softuerit klasik në një kompani të bazuar në inteligjencën artificiale dhe Cloud të vendosur në 10 vitet e fundit nga CEO Satya Nadella. Kur Nadella mori drejtimin e Microsoft në 2014, kompania po kalonte një krizë të rëndë, pikërisht për shkak të ngecjes që kishte lindur pas viteve të suksesit. CEO i ri e kuptoi se ishte koha për të ndryshuar dhe përqafuar teknologjitë e reja të disponueshme në treg, në veçanti duke fuqizuar Azure dhe shërbimin cloud dhe duke implementuar struktura të reja të inteligjencës artificiale.

Ndryshimi i fortë i korporatës filloi nga një mision dhe strategji e re me një rishikim të arkitekturës së modelit operativ, e më pas kaloi në një transformim të bërthamës së kompanisë, gjithmonë duke mbajtur parasysh inteligjencën artificiale dhe zbatimin e saj. E gjitha kjo duke mbajtur parasysh qeverisjen, problemet dhe rreziqet që teknologjitë e reja paraqesin për privatësinë dhe sigurinë e përdoruesit.

Revolucioni i Microsoft është një mësim që duhet të merret si model dhe duke e analizuar atë mund të nxjerrim prej tij pesë parime udhëzuese që karakterizojnë një proces transformimi efektiv dhe efikas:

1. Strategji unike dhe e qartë: parimi i parë thelbësor në transformim është zhvillimi i një strategjie të qartë dhe të përbashkët për t’iu përmbajtur të gjithë kompanisë, me një qëllim të shprehur qartë dhe pa dyshim për seriozitetin e angazhimit.





2. Qartësia arkitektonike: së dyti, është e rëndësishme që edhe objektivat teknikë të transformimit të jenë të qartë. Për shkak të natyrës së tij teknike, organizative dhe instrumentale, ky do të jetë ndoshta hapi në të cilin do të ketë më shumë kundërshti nga ekipet e menaxhmentit të lartë dhe IT.





3. Organizatë e shkathët dhe e ndërgjegjshme për produktin: një model digjital operativ duhet të bazohet në një organizatë që është e shkathët dhe e përqendruar te produkti dhe kjo nuk mund të varet nga një ndryshim drastik në kulturën e korporatave.





4. Ekipe të përbëra nga njerëz të aftë: lloji i ri i ndërmarrjes i bazuar në inteligjencën artificiale kërkon grupe pune të përbërë nga anëtarë me përvojë dhe të zotët dhe për këtë “head hunting” sistemet e stimujve dhe rrugët e karrierës do të jenë thelbësore





5. Drejtim i qartë dhe shumë disiplinar: drejtimi është ende shumë shpesh i lënë pas kur bëhet fjalë për inteligjencën artificiale dhe teknologjitë e reja digjitale, por rreziqet dhe sfidat për privatësinë dhe sigurinë kibernetike duhet të konsiderohen parësore në çdo kohë, duke marrë parasysh një qasje ndaj çështjes shumë disiplinare dhe bashkëpunuese midis ekipeve të ndryshme të biznesit.

Katër momentet e krijimit të një strategjie të bazuar në modelin digjital të funksionimit

Në fund të viteve nëntëdhjetë, fizikanti Albert László Barabási kuptoi se World Wide Web ndiqte të ashtuquajturin parim të lidhjes preferenciale, domethënë rregullin sipas të cilit nyjet më të lidhura të një rrjeti në mënyrë eksponenciale tërheqin gjithnjë e më shumë lidhje.

Pikërisht në rrjete dhe në këtë parim duhet kërkuar dinamika strategjike e kohës së inteligjencës artificiale, duke pasur parasysh se përparësia konkurruese për kompanitë e sotme është gjithnjë e më e lidhur me aftësinë për të kontrolluar dhe kuptuar këto elemente: nëse dikur strategjia e kompanisë ishte e dominuar nga analiza industriale, sot ajo nuk mund ta injorojë analizën e rrjeteve.

Për të vënë në praktikë një analizë strategjike të rrjetit, hapat janë të ndryshëm:

• E para është të kuptohet se cila është bërthama e biznesit të kompanisë dhe pastaj të hartëzohen rrjetet e mundshme të interesit dhe rrjedhat përkatëse të të dhënave që mund t’i sjellin një avantazh kompanisë përmes përdorimit të inteligjencës artificiale. Për shembull, një kompani si Uber krijon vlerë për dy rrjete kryesisht, domethënë shoferët dhe pasagjerët.





• Hapi i dytë është të kuptojmë se cilat janë dinamikat e krijimit të vlerës për kompaninë në fjalë. Vlera në një kompani digjitale të bazuar në AI krijohet nga efektet e rrjetit, d.m.th. mekanizmat e krijuar nga shtimi dhe rritja e numrit të lidhjeve brenda dhe përmes rrjeteve, dhe nga efektet e të mësuarit. Pra vlera e shtuar me rritjen e sasisë së të dhënave që kalojnë nëpër të njëjtat rrjete. Sa më të fortë të jenë efektet e rrjetit dhe efektet e të mësuarit, aq më të mëdha janë shanset e kompanisë për sukses.





• Më pas është e nevojshme të përballemi me dinamikën e kapjes së vlerës. Në këtë rast është e nevojshme të merren parasysh disa faktorë negativë, të tillë si “multihoming”. Kjo do të thotë dinamika për të cilën ekzistojnë alternativa të shumta konkurruese brenda rrjeteve që mund ta vendosin ndërmarrjen në vështirësi dhe mos ndërmjetësimin, pra kur dy pikat e rrjetit mund ta anashkalojnë plotësisht kompaninë në marrëdhënie dhe transaksione, duke e hequr atë në mënyrë efektive nga shërbimi i ofruar.





• Së fundmi, është koha të kuptojmë se cilat janë pikat e mundshme në favor për shkak të kapërcimit të rrjetit, ky është mekanizmi që lejon kompanitë digjitale të shtrijnë fushën e tyre edhe në sektorë që janë shumë të largët nga njëri-tjetri dhe që më parë nuk komunikonin.

Në përfundim të analizës së rrjetit, do të kemi në dorë të gjithë elementët për të krijuar bazat e një kompanie që mund të shfrytëzojë mjetet e reja të botës digjitale për të nxjerrë përparësi thelbësore strategjike dhe potencialisht të shkaktojë një rritje të vetë qëndrueshme dhe të vazhdueshme.

Duke u bërë një kompani e re e bazuar në modelin digjital të funksionimit dhe problemet e reja të etikës

Pikërisht për shkak të cilësive të saj të brendshme të akumulimit dhe menaxhimit të të dhënave, shtrirjes së rrjeteve në të cilat bazohet dhe fuqisë së inteligjencës artificiale të përdorur, modeli i ri operativ digjital na ballafaqon me sfidat  e drejtimit, sigurisë dhe etikës, që më parë nuk ekzistonin dhe të vështira për t’u zgjidhur, të cilat rrezikojnë jo vetëm elementët klasikë të ekonomisë, por edhe themelet e vetë shoqërisë.

Për këtë arsye, çdo kompani që dëshiron të marrë rrugën e modelit digjital të funksionimit duhet të marrë në konsideratë rreziqet dhe të vendosë vazhdimisht etikën në qendër.

Ekzistojnë katër lloje rreziqesh që lidhen me inteligjencën artificiale dhe rrjetet që do të monitorohen:

• Përforcimi digjital, i cili është mekanizmi me të cilin algoritmet mund të ndihmojnë përhapjen e koncepteve negative dhe lajmeve të njëanshme në rrjete. Rreziku është shumë i lartë dhe mund të dalë jashtë kontrollit për shkak të fushës së madhe të vetë rrjeteve, të cilat brenda pak sekondash mund të arrijnë qindra miliona njerëz. Shembulli më i zakonshëm është përhapja e lajmeve të rreme në rrjetet sociale





• Paragjykimet algoritmike, ose anomalitë në parashikimet algoritmike për shkak të paragjykimeve të vendosura gjatë fazës së futjes së të dhënave për mësim. Këto paragjykime mund të diskriminojnë kategoritë ose kontekstet shoqërore. Një shembull i paragjykimit algoritmik u zbulua në 2018 nga Amazon brenda një algoritmi të pronarit të përdorur në sistemin e zgjedhjes së burimeve njerëzore: për shkak të bazës së të dhënave pothuajse ekskluzivisht meshkuj të përdorur në fazën e trajnimit, algoritmi penalizoi kandidatet femra.





• Siguria kibernetike, d.m.th. rreziku i sulmeve që synojnë sasinë e madhe të të dhënave të mbledhura nga kompanitë ose përdorimi i pahijshëm i platformave digjitale si një mjet për terror dhe dhunë. Një shembull në këtë rast është ai i sulmit në 2019 në dy xhami në Zelandën e Re transmetuar drejtpërdrejt nga sulmuesi në Facebook Live.





• Kontrolli i platformës, d.m.th. procesi ende nën studim përmes të cilit platformat digjitale dhe rrjetet e tyre bëhen mjete të përdorura për manipulimin ose shqetësimin e përdoruesve. Shembulli më goditës dhe bashkëkohor është ai i skandalit Cambridge Analytics që përfshin Facebook në kohët e fundit, kur u zbulua se të dhënat e mbledhura në platformë ishin përdorur për të synuar përdoruesit dhe për t’i manipuluar ata politikisht.

Në këtë peisazh të ri, ata që po përgatiten të krijojnë realitete të reja të bazuara në përdorimin e inteligjencës artificiale kanë një detyrim etik dhe moral për t’u marrë me qeverisjen digjitale, duke promovuar përhapjen e praktikave pozitive dhe drejtësisë.

Ndryshimet në ekonominë botërore dhe elementet që do të merren në konsideratë për udhëheqjen e së ardhmes

Si përfundim, ekzistojnë pesë tendenca ndryshimi për t’u mbajtur nën vëzhgim pasi do t’i shohim duke u zhvilluar në të ardhmen e afërt:

• Krahasuar me të kaluarën, ndryshimi nuk lokalizohet më në zona të caktuara, por është gjithnjë e më i përhapur në të gjitha fushat në të njëjtën kohë.





• Aftësitë janë gjithnjë e më të largëta nga specializimet e ndërmarrjeve tradicionale dhe më afër një grupi të përbashkët, horizontale dhe universale të aftësive dhe bazave teknologjike, pa dallim të madh midis fushave.





• Kufijtë tradicionalë ekonomikë midis industrive të ndryshme do të zhduken në favor të një ekonomie me sektorë likuidë, ku lidhjet janë të ndryshme dhe shpesh të pashembullta.





• Sistemet e reja operative digjitale heqin kufijtë tradicionalë të biznesit dhe nëse nga njëra anë kjo çon në rritje në nivele të gjera, nga ana tjetër kjo do të thotë një rritje e paqëndrueshmërisë dhe rreziqeve që lidhen me qeverisjen e korporatave.





• Sistemet e reja operative të biznesit digjital do të çojnë në një rritje të pabarazive dhe përqendrimit të përparësive në duart e gjithnjë e më pak ndërmarrjeve, duke e bërë të vështirë konkurrencën.

Drejtuesit e kompanive të së ardhmes nuk mund të injorojnë njohuritë e të gjitha këtyre parashikimeve dhe duhet të kenë një grup aftësish të ndryshme nga ato që përdoren në ndërmarrjet tradicionale.

Ata duhet të jenë proaktivë, të qartë dhe të gatshëm për transformimin e biznesit, të aftë për të bërë biznes dhe të vëmendshëm ndaj rregulloreve dhe drejtimit, pa humbur asnjëherë zërin e komuniteteve të përdoruesve, i cili do të jetë gjithnjë e më i rëndësishëm për zhvillimet e ardhshme dhe për zgjidhjen e problemeve etike e të sigurisë.